GR422SIF001 - Έλος Καμαρών

Περιγραφή

Το έλος Καμαρών βρίσκεται περίπου μισό χιλιόμετρο βόρεια - βορειοανατολικά του ομώνυμου οικισμού (στην ομώνυμη παραλία) στη Σίφνο. Πρόκειται για δύο μικρά συνορεύοντα έλη τα οποία τροφοδοτούνται με γλυκό νερό κυρίως από τον ρύακα Καμαρών. Η κοίτη του ρύακα προς την εκβολή έχει εκτραπεί και διασπαστεί σε 4 κεντρικά αυλάκια (ως αποτέλεσμα έντονων γεωργικών δραστηριοτήτων και δόμησης) τα οποία καταλήγουν στην παραλία τροφοδοτώντας τα δύο έλη, αλλά και άλλα μικρότερα τμήματα με υπερυδατική υγροτοπική βλάστηση ανάμεσά τους. Γύρω από τα έλη υπάρχουν θίνες με αμμόφιλη βλάστηση σε μίξη, κατά τόπους, με υπερυδατική βλάστηση. Λόγω αυτής της ποικιλομορφίας τα τιθέμενα όρια του υγρότοπου έχουν επεκταθεί και έχουν καλύψει όλη την παραλία. Ο υγρότοπος επηρεάζεται επίσης άμεσα από τη θάλασσα μέσω του χειμέριου κύματος και από τον υψηλό υδροφόρο ορίζοντα που εκφορτίζεται προς την παραλία. Στις δύο κύριες ανοιχτές επιφάνειες νερού παρατηρήθηκαν εγκλωβισμένα ψάρια του γένους Mugil (κέφαλοι) γεγονός που μας κάνει να πιστεύουμε ότι ο υγρότοπος συνδέεται επιφανειακά με τη θάλασσα κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών, όταν δηλαδή οι ποσότητες παροχέτευσης νερού από τον ρύακα τροφοδοσίας είναι μεγάλες. Σύμφωνα με τον Broggi (2000), αλλά και την επίσκεψη μας στην περιοχή, φαίνεται ότι ο υγρότοπος καταλάμβανε μεγαλύτερη έκταση στο παρελθόν, τόσο στην παραλία, όσο και πίσω από αυτήν προς την κεντρική κοίτη. Ωστόσο, η επέκταση των καλλιεργειών στα ανάντη και η δόμηση ξενοδοχείων στα κατάντη συρρίκνωσαν πολύ την υγροτοπική έκταση. Οι δραστηριότητες στον υγρότοπο είναι έντονες κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών λόγω του τουρισμού που έχει οδηγήσει και σε αύξηση της δόμησης στα όριά του. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι σχετικά έντονες με κυρίαρχες τις εντατικές και εκτατικές καλλιέργειες και την ασυνεχή δόμηση. Επιπρόσθετα, στην κοίτη του ρύακα έχει κατασκευαστεί μικρό φράγμα ανάσχεσης. Απαντώνται οι οικότοποι 2120 - Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες), 72Α0 - Καλαμώνες και 92D0 - Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae). Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική, αποτελούμενη από αγριοκάλαμα (Phragmites australis), βούρλα (Juncus sp.) και λόχμες καλαμιών υφάλμυρων νερών (Arundo donax) και αμμόφιλη αποτελούμενη κυρίως από ψάθες αμμοθινών (Ammophila sp.). Επίσης, γύρω από τον υγρότοπο υπάρχουν λυγαριές και αυτοφυή αλλά και φυτεμένα αλμυρίκια και  πικροδάφνες, ενώ υπάρχουν και λίγα επιγενή φυτεμένα φοινικοειδή και ευκάλυπτοι. Ο Broggi (2000) αναφέρει την εξαφάνιση πληθυσμού νεροχελώνων (Mauremys rivulata), που όντως δεν παρατηρήθηκε κατά την επίσκεψη στον υγρότοπο. Επίσης αναφέρει λίγα άτομα βατράχων (Pelophylax kurtmuelleri), τόσο στα έλη, όσο και στην κοίτη, που όμως δεν παρατηρήθηκαν. Οι σημαντικότερες απειλές προκύπτουν από την περαιτέρω επέκταση της δόμησης και των τουριστικών δραστηριοτήτων. Ο υγρότοπος προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (Y422SIF001, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012) και βρίσκεται εντός περιοχής χαρακτηρισμένης ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΦΕΚ 917/Β/1976). (Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 6/2005. Απογραφείς: Ν. Γεωργιάδης).

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 3.38 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 5 - 25
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Κυκλάδων
Νησί: Σίφνος
Δήμος: Σίφνου
Γεωγραφικό μήκος: 24.679145 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 36.991199 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού 26 - 50
E -- Αμμώδεις, χαλικώδεις και κροκαλώδεις παραλίες. Περιλαμβάνονται συστήματα αμμοθινών, λωρίδες άμμου και αμμώδεις νησίδες 51 - 75
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Έλος Καμαρών Y422SIF001 100 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Χωροταξικά & τοπίο Τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Υ.Α. (ΦΕΚ 917/Β/1976)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση πλημμυρικών φαινομένων
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Κύκλος θρεπτικών
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Καθαρισμός υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεσαία
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
423 = απόρριψη αδρανών υλικών (μπάζα) Μικρή
501 = μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μεγάλη
710 = Ηχορύπανση Μεσαία
720 = Ποδοπάτηση Μεσαία
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεσαία
852 = κατασκευές τροποποίησης των διαδρομών των εσωτερικών υδάτων Μεσαία
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
105 = εκτατικές καλλιέργειες Μεσαία
106 = εντατικές καλλιέργειες Μεσαία
107 = δενδρώδεις καλλιέργειες Μικρή
140 = Βόσκηση Άγνωστη
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
420 = Απορρίψεις απορριμμάτων / αδρανών Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
850 = Ανθρωπογενής μεταβολή των υδρογραφικών λειτουργιών Μικρή
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
AN- = Αύξηση θορύβου Μεσαία
AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Μεσαία
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Μικρή
LU- = Μείωση στο δυναμικό για τουρισμό/αναψυχή Μικρή
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μικρή
SP- = Συμπίεση εδαφών Μεγάλη
VCX = Εισαγωγή ξενικών ειδών Μεσαία
WD- = Εκτροπή της ροής του νερού Μεσαία
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
2120 Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria («λευκές θίνες») 26 - 50
72Α0 Καλαμώνες 5 - 25
92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae) < 5
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αμμόφιλη 26 - 50
Θαμνώδης / Δενδρώδης 5 - 25
Υγρολιβαδική < 5
Υπερυδατική 5 - 25
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Ammophila arenaria Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Arundo donax Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Eryngium maritimum Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Eucalyptus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Juncus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Nerium oleander Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Pancratium maritimum Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Phoenix sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Phragmites australis Κυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Tamarix sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Vitex agnus-castus Παρόν Ν. Γεωργιάδης 12.06.2005
Πανίδα

Ερπετά

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Παρόν
Broggi 2000
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Άγνωστη
Tóth 2001
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Άγνωστη
Wettstein 1953

Αμφίβια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Pelophylax kurtmuelleri (Gayda, 1940) Άγνωστη
Broggi 2000
Pelophylax kurtmuelleri (Gayda, 1940) Άγνωστη
Grillitsch & Tiedemann 1984
Pelophylax kurtmuelleri (Gayda, 1940) Άγνωστη
Tóth 2001

Ψάρια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Πολύ κοινό

Broggi, M. F. 2000. Herpetological notes on the islands of Milos and Sifnos (Cyclades, Greece) (Amphibia, Reptilia). HERPETOZOA 13(1/2):89–93.

Grillitsch, H., and F. Tiedemann. 1984. Zur Herpetofauna der griechischen Inseln Kea, Spanopoula, Kithnos, Sifnos, Kitriani (Cycladen), Alonissos und Piperi (Noerdliche Sporaden). Ann. Naturhist. Mus. Wien 86(8):7–28.

Tóth, T. 2001. Herpetologische Beobachtungen auf der Insel Syphnos. Elaphe 9(3):70–73.

Wettstein, O. 1953. Herpetologia Aegaea. Sber. Österr. Akad.Wiss. math.-naturw. Kl. Abt. 162(9-10):651–833.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Φωτογραφίες