Νησιωτικοί υγρότοποι της Ελλάδας

Το έλος Τσιλιπάκι βρίσκεται περίπου 2,7 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Χώρας Σερίφου. Πρόκειται για παράκτιο έλος το οποίο στο παρελθόν τροφοδοτούνταν με γλυκό νερό μόνο από την απορροή των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων της γύρω λεκάνης και επηρεαζόταν υδρολογικά περισσότερο από τη θάλασσα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια κατεργασμένα οικιστικά λύματα, από τον σταθμό βιολογικού καθαρισμού που βρίσκεται στα ανάντη, παροχετεύονται στον υγρότοπο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υπερπλήρωση του έλους με γλυκό νερό, που εποχικά ξεχειλίζει προς τη θάλασσα, και την μερική τροποποίηση της δομής του, τόσο όσον αφορά στην βλάστηση, όσο και στην υδρολογία του. Παρ’ όλα αυτά, το έλος παρουσιάζει μεγάλο βαθμό φυσικότητας. Το 2011 αναφέρθηκε ότι ο βιολογικός καθαρισμός δεν λειτουργεί σωστά, με αποτέλεσμα το νερό που καταλήγει στον υγρότοπο να είναι γεμάτο με οργανικό φορτίο και να προκαλεί ευτροφικά φαινόμενα (Broggi 2011). Οι δραστηριότητες στον υγρότοπο σχετίζονται κυρίως με το έντονο κυνήγι και τη βόσκηση. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι ήπιες με κυρίαρχες τη βοσκή και βέβαια τις εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού. Απαντώνται οι οικότοποι 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi), 72Α0 - Καλαμώνες και 5420 - Φρύγανα Sarcopoterium spinosum. Η βλάστηση είναι υπερυδατική με εκτενή ενιαία τμήματα υγρών λιβαδιών με βούρλα (Juncus sp.) και λόχμες ψαθιών (Typha sp.). Το έλος Τσιλιπάκι είναι ένας από τους σημαντικούς υγρότοπους των δυτικών Κυκλάδων για την ορνιθοπανίδα μιας και είναι σχετικά απομονωμένος από τις κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι σημαντικότερες απειλές για τον υγρότοπο προκύπτουν από το έντονο (νόμιμο ή παράνομο) κυνήγι καθώς και τα ελλιπώς επεξεργασμένα ύδατα που παροχετεύει ο σταθμός του βιολογικού καθαρισμού. Ο υγρότοπος προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (Y422SER001, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012) και βρίσκεται σε περιοχή χαρακτηρισμένη ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΦΕΚ 1176/Β/2000). (Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 2/2008. Απογραφείς: Ν. Γεωργιάδης).