GR412SAM002 - Έλος Μεσοκάμπου

Περιγραφή

Το έλος Μεσοκάμπου βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από το Παλαιόκαστρο, στο Δήμο Σάμου. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR412341000 και όνομα «Έλος Μεσοκάμπου» (Ζαλίδης & Μαντζαβέλας 1994) και στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Η τροφοδοσία του με γλυκό νερό γίνεται κατά ένα μικρό μέρος από τα νερά των δύο χειμάρρων που καταλήγουν στην πεδινή περιοχή του Μεσοκάμπου και κατά το μεγαλύτερο από ένα πλήθος μικρών πηγαίων αναβλύσεων. Οι βροχοπτώσεις σε συνδυασμό με τη γεωμορφολογία της περιοχής (χαμηλότερο υψόμετρο από τη στάθμη της θάλασσας σε αρκετά σημεία) και τις υπάρχουσες πηγές έχουν σαν αποτέλεσμα την άνοδο του υδροφόρου ορίζοντα στα χαμηλότερα τμήματα της περιοχής και την κατάκλυση των εδαφών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Στο έλος παρατηρήθηκαν δύο στραγγιστικά κανάλια που οδηγούν μέρος του νερού στη θάλασσα (ενδέχεται να αποτελούσαν κανάλια τροφοδοσίας παλιών νερόμυλων). Οι δραστηριότητες στα όρια του υγρότοπου σχετίζονται κυρίως με τη γεωργία ενώ δευερευόντως δέχεται πιέσεις από τον τουρισμό και την οικιστική ανάπτυξη. Στον υγρότοπο υπάρχει επίσης έντονο παράνομο κυνήγι. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι σχετικά έντονες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες και την ασυνεχή δόμηση. Λόγω της μεγάλης έκτασης, της υδρολογίας και της βλάστησης, ο υγρότοπος φιλοξενεί μεγάλο αριθμό πουλιών που τον επισκέπτονται ή και αναπαράγονται κάθε χρόνο εντός των ορίων του. Απαντώνται οι οικότοποι 72Α0 - Καλαμώνες και 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi). Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική, αποτελούμενη από αγριοκάλαμα (Phragmites australis) και υγρά λιβάδια με βούρλα (Juncus sp.) ενώ υπάρχουν και μεμονωμένα άτομα αλμυρικιών. Οι κύριες απειλές για τον υγρότοπο προέρχονται από το παράνομο κυνήγι, την επιπλέον επέκταση των γύρω καλλιεργειών και την αύξηση της τουριστικής κίνηση στην περιοχή, που οδηγεί και σε αύξηση της δόμησης και των απορριμμάτων. [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 4/2005].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 22.23 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Καρστική πηγή
Επιφανειακή έξοδος νερού Άλλο
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 5 - 25
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Βορείου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Σάμου
Νησί: Σάμος
Δήμος: Σάμου
Γεωγραφικό μήκος: 26.986731 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 37.709283 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού > 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Προηγούμενες καταγραφές
Κωδικός Ονομασία περιοχής Αναφορές
GR412341000 Έλος Μεσοκάμπου Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Κύκλος θρεπτικών
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεσαία
190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεγάλη
243 = λαθροθηρία, χρήση παγίδων και δηλητηρίων Μεσαία
402 = ασυνεχής δόμηση Μικρή
423 = απόρριψη αδρανών υλικών (μπάζα) Μικρή
430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μεσαία
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεσαία
830 = Δημιουργία καναλιών Μικρή
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
105 = εκτατικές καλλιέργειες Μεσαία
106 = εντατικές καλλιέργειες Μικρή
107 = δενδρώδεις καλλιέργειες Μεσαία
110 = Χρήση φυτοφαρμάκων/παρασιτοκτόνων Άγνωστη
120 = Χρήση λιπασμάτων Άγνωστη
130 = Άρδευση Μικρή
140 = Βόσκηση Άγνωστη
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
FFO = Άλλες διαταραχές στους πανιδικούς κύκλους/λειτουργίες Μεσαία
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Μεγάλη
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μεσαία
VP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών χλωρίδας Μικρή
WGS = Αποστράγγιση βάλτων/ελών Μικρή
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 5 - 25
72Α0 Καλαμώνες 51 - 75
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Θαμνώδης / Δενδρώδης < 5
Υγρολιβαδική 5 - 25
Υπερυδατική 51 - 75
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Juncus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005
Phragmites australis Κυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005
Tamarix sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005
Πανίδα

Ερπετά
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Natrix natrix (Linnaeus, 1758)
Μπούσμπουρας και συν. 2000

Αμφίβια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Pelophylax ridibundus (Pallas, 1771)
Μπούσμπουρας και συν. 2000

Πτηνά
Αριθμός ατόμων
Φώλιασμα
Αναφορές
Ardea alba L., 1758 1-10 Δεν φωλιάζει Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005
Egretta garzetta (L., 1766) 1-10 Δεν φωλιάζει Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005
Pelecanus onocrotalus L., 1758 1-10 Φωλιάζει Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005
Phoenicopterus roseus Pallas, 1811 1-10 Δεν φωλιάζει Ν. Γεωργιάδης 18.04.2005

Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Μπούσμπουρας, Δ., Μ. Μιχαλιάδης, Π. Δημόπουλος, Ι. Μπαζός, Τ. Σακούλης, Σ. Ανδρίτσου, Κ. Τσιόκανος, και Ι. Μπάτσος. 2000. Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Αλυκής Ψιλής Άμμου. ΕΟΕ, Νομαρχιακή Επιχείρηση Ανάπτυξης Νομού Σάμου. Τόμοι Α’ και Β', 124 και 120 σελ.

Φωτογραφίες