GR421ROD003 - Ποταμός Γαδουράς
Περιγραφή
Η εκβολή του ποταμού Γαδουρά βρίσκεται 3,4 χλμ βόρεια - βορειοανατολικά του οικισμού Κάλαθος στην κεντρική Ρόδο. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό 421364000 και όνομα «Ποταμός Γαδουράς» (Ζαλίδης & Μαντζαβέλας 1994) και την απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για την εκβολή του μεγαλύτερου χειμάρρου-ποταμού της Ρόδου με λεκάνη απορροής περ. 160 τ.χλμ. Η ροή του Γαδουρά ελέγχεται από τη φραγμολίμνη Γαδουρά (ROD036) που βρίσκεται ανάντη και συνδέεται επίσης με τις τεχνητές λίμνες Άτσακας (ROD010) που έχουν δημιουργηθεί στον βασικό παραπόταμο του Γαδουρά. Ο υγρότοπος της εκβολής στην ουσία περιλαμβάνει την εκτεταμένη κοίτη του χειμάρρου και τους οικότοπους που περιλαμβάνει ανατολικά από την κεντρική οδό που οδηγεί στη νότια Ρόδο. Οι εισροές νερού στην εκβολή γίνονται από τον ίδιο το χείμαρρο αλλά και από υπόγειες εκφορτίσεις. Η εκβολή μοιάζει σχεδόν με μικρό δέλτα, το υπόστρωμα είναι σχεδόν αποκλειστικά βοτσαλώδες και λίγο αμμώδες. Η κοίτη έχει πλάτος περίπου 100 μέτρα. Το νερό την άνοιξη ρέει σχεδόν σε όλο το μήκος του χειμάρρου και σχηματίζει σε διάφορες κοιλότητες λιμνούλες επιφάνειας πολλών εκατοντάδων τετρ. μέτρων. Αν και η εκβολή περιβάλλεται από μαντριά, δρόμους και άλλες υποδομές διατηρεί σχεδόν απείραχτο το φυσικό τοπίο εντός της κοίτης. Οι κύριοι οικότοποι είναι οι 3140 - Σκληρά ολιγο-μεσοτροφικά ύδατα με Characeae, 72A0 - Καλαμώνες, 92D0 - Παρόχθια δάση-στοές της θερμής Μεσογείου (Nerio-Tamaricetaea) και 3250 - Ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή με Glaucium flavum. Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική με διάφορα ελόφυτα (Phragmites, Arundo, Typha, κλπ). Καμιά ανθρώπινη δραστηριότητα δεν λαμβάνει χώρα εντός της εκβολής πλην της βόσκησης κτηνοτροφικών ζώων. Βρίσκεται εντός των ορίων Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4210029), Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 1423/Β/2003) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). Δεν δέχεται σοβαρές πιέσεις υποβάθμισης, αλλά πρέπει να διατηρηθούν στο μέλλον οι επιφανειακές και υπόγειες εισροές υδάτων και να μην υποβαθμιστεί σοβαρά η ποιότητά τους. [Επίσκεψη για την απογραφή: Γ. Κατσαδωράκης 5/2005].
Δεδομένα υγρότοπου
Βασικές πληροφορίες
| Τοποθεσία υγρότοπου: | Παράκτιος |
| Τύπος υγρότοπου: | Φυσικός |
| Έκταση υγρότοπου: | 38.67 Ha |
| Υδρολογική αλληλεπίδραση: | Ναι |
| Αλατότητα νερού: | Γλυκό |
| Είσοδος γλυκού νερού: | Χείμαρρος / Ρύακας και επιφανειακός υδροφορέας |
| Επιφανειακή έξοδος νερού | Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι |
| Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): | < 5 |
| Υδροπερίοδος: | Εποχική |
Γεωγραφική πληροφορία
| Περιφέρεια: | Νοτίου Αιγαίου |
| Περιφερειακή ενότητα: | Δωδεκανήσου |
| Νησί: | Ρόδος |
| Δήμος: | Ρόδου |
| Γεωγραφικό μήκος: | 28.077297 Ανατολικά |
| Γεωγραφικό πλάτος: | 36.147668 Βοράς |
Κατάσταση υγρότοπου
| Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): | 2 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο κυριαρχεί στο χώρο (>50%) |
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
| Τύπος | Κάλυψη (%) |
| N -- Ποταμοί και ρυάκια με ασυνεχή ροή (ρέουν μόνο κατά ένα διάστημα του έτους ή κάθε μερικά έτη) | > 95 |
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
| Άγνωστο |
Προηγούμενες καταγραφές
| Κωδικός | Ονομασία περιοχής | Αναφορές |
| GR421364000 | Ποταμός Γαδουράς | Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994 |
| Κατηγορία καθεστώτος προστασίας | Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας | Ονομασία περιοχής | Κωδικός | Περιοχή κάλυψης (%) | Νομοθεσία |
| Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας | Ζώνη ειδικής προστασίας | Ανατολική Ρόδος: Προφήτης Ηλίας-Επτά Πηγές-Εκβολή Λουτάνη-Κάτεργο, Ρέμα Γαδουρά-Χερσόνησος Λίνδου-Νησίδες Πεντάνησα & Τετράπολις, Λόφος Ψαλίδι | GR4210029 | 100 | Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011) |
| Άλλες προστατευόμενες περιοχές | Καταφύγιο άγριας ζωής | Βαγιές Δημοτικού Διαμερίσματος Μασσάρων Δήμου Αρχαγγέλου Νήσου Ρόδου | Κ850 | 97 | ΦΕΚ 1423/Β/2003 |
Κατηγορία προστασίας CDDA
| Κωδικός CDDA | Κατηγορία CDDA |
| GR95 | Καταφύγιο άγριας ζωής |
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
| Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας | Οικοσυστημική υπηρεσία | Κλίμακα Οφέλους (%) | Σημαντικότητα |
| Ρυθμιστικές υπηρεσίες | Ρύθμιση πλημμυρικών φαινομένων | ||
| Υποστηρικτικές υπηρεσίες | Παροχή ενδιαιτημάτων | ||
| Ρυθμιστικές υπηρεσίες | Ρύθμιση υδάτων |
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
| Δραστηριότητα | Ένταση |
| 010 = Διατήρηση οικότοπων | Άγνωστη |
| 030 = Διατήρηση ειδών | Άγνωστη |
| 030 = Διατήρηση ειδών | Άγνωστη |
| 701 = ρύπανση νερού | Άγνωστη |
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
| Δραστηριότητα | Ένταση |
| 010 = Διατήρηση οικότοπων | Άγνωστη |
| 030 = Διατήρηση ειδών | Άγνωστη |
| 100 = Καλλιέργειες | Μικρή |
| 105 = εκτατικές καλλιέργειες | Μικρή |
| 106 = εντατικές καλλιέργειες | Μικρή |
| 107 = δενδρώδεις καλλιέργειες | Μεσαία |
| 120 = Χρήση λιπασμάτων | Άγνωστη |
| 140 = Βόσκηση | Άγνωστη |
| 230 = Κυνήγι | Άγνωστη |
| 300 = Εξαγωγή αδρανών υλικών (άμμου, χαλικιών, κ.ά.) | Μικρή |
| 402 = ασυνεχής δόμηση | Μικρή |
| 420 = Απορρίψεις απορριμμάτων / αδρανών | Άγνωστη |
| 430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές | Μεσαία |
| 502 = οδικό δίκτυο | Μεσαία |
| 701 = ρύπανση νερού | Μικρή |
| 850 = Ανθρωπογενής μεταβολή των υδρογραφικών λειτουργιών | Μεγάλη |
| 890 = Άλλες ανθρωπογενείς αλλαγές στις υδρολογικές συνθήκες | Μικρή |
Επιπτώσεις
| Επίπτωση | Ένταση |
| WG- = Αποστράγγιση/Μείωση της στάθμης του νερού | Άγνωστη |
| WR- = Τροποποίηση της κανονικής ροής | Άγνωστη |
Τύποι οικότοπων
| Τύπος | Κάλυψη (%) |
| 3250 Ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή, με Glaucium flavum | 5 - 25 |
| 3140 Σκληρά, ολιγο-μεσοτροφικά ύδατα με βενθική βλάστηση χαροειδών σχηματισμών με Chara spp. | 5 - 25 |
| 72Α0 Καλαμώνες | 5 - 25 |
| 92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae) | 5 - 25 |
Τύποι βλάστησης
| Τύπος | Κάλυψη (%) |
| Αμμόφιλη | < 5 |
| Θαμνώδης / Δενδρώδης | 5 - 25 |
| Υγρολιβαδική | 5 - 25 |
Χλωρίδα
| Είδος | Παρουσία | Αναφορές |
| Ammophila arenaria | Παρόν | |
| Arundo donax | Συγκυρίαρχο | |
| Carex sp. | Συγκυρίαρχο | |
| Juncus sp. | Παρόν | |
| Nerium oleander | Συγκυρίαρχο | |
| Phragmites australis | Κυρίαρχο | |
| Platanus orientalis | Παρόν | |
| Scirpus sp. | Συγκυρίαρχο | |
| Tamarix sp. | Κυρίαρχο | |
| Typha sp. | Παρόν | |
| Vitex agnus-castus | Συγκυρίαρχο |
Πανίδα
Ψάρια |
Παρουσία στον υγρότοπο |
Αναφορές |
|
| Ladigesocypris ghigii (Gianferrari, 1927) | Παρόν | ||
Πτηνά |
Αριθμός ατόμων |
Φώλιασμα |
Αναφορές |
| Circus aeruginosus (L., 1758) | 1-10 | Δεν φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Apus melba (L., 1758) | 1-10 | Άγνωστο | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Burhinus oedicnemus (L., 1758) | 1-10 | Πιθανά φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Charadrius dubius (Scopoli, 1786) | 10-100 | Πιθανά φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Larus cachinnans (Pallas, 1811) | 10-100 | Δεν φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Philomachus pugnax (L., 1758) | 1-10 | Δεν φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Tringa glareola (L., 1758) | 1-10 | Άγνωστο | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Vanellus spinosus (Linnaeus, 1758) | 1-10 | Watson 1961 | |
| Ardea purpurea (L., 1766) | 1-10 | Δεν φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Columba livia (J.F. Gmelin, 1789) | 10-100 | Άγνωστο | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Merops apiaster (L., 1758) | 1-10 | Άγνωστο | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Acrocephalus scirpaceus (Hermann, 1804) | 1-10 | Πιθανά φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Corvus corone (L., 1758) | 1-10 | Άγνωστο | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Galerida cristata (L., 1758) | 1-10 | Πιθανά φωλιάζει | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
| Sylvia cantillans (Pallas, 1764) | 1-10 | Άγνωστο | Κατσαδωράκης 22.05.2005 |
Bianco, P. G., H. Ahnelt, and P. S. Economidis. 1996. The freshwater fishes from eastern, and large Mediterranean islands with comments on their safety status. Acta Univ. Carol. Biol. 40:45–60.
Watson, G. E. 1961. Aegean bird notes including two breeding records new to Europe. J. Orn. 102(3):301–307.
Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.
Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.
Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.
Στουμπούδη, Μ., Μ. Corsini-Φωκά, και R. Barbieri. 2002. Το απειλούµενο ενδηµικό ψάρι των γλυκών νερών της Ρόδου «Γκιζάνι» (Ladigesocypris ghigii) και το πρόγραµµα Life – Φύση για την προστασία του. Σελίδες 59–62 στο M. Masseti (επ.). Το νησί των ελαφιών. Φυσική ιστορία του πλατονιού της Ρόδου και των σπονδυλωτών της Δωδεκανήσου. Δήμος Ροδίων, Οργανισμός Περιβάλλοντος, Ρόδος.
Φωτογραφίες
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)
.JPG)