GR422PAR001 - Έλος Κολυμπήθρες

Περιγραφή

Το έλος Κολυμπήθρες βρίσκεται 2 χιλιόμετρα δυτικά της Νάουσας και σε επαφή με ένα διάσημο τόπο κολύμβησης (Κολυμπήθρες) λόγω των γεωλογικών του σχηματισμών. Περιλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR422353000 και όνομα «Έλος Κολυμπήθρες Πάρου» (Ζαλίδης & Μαντζαβέλας 1994) και στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Ο υγρότοπος στην ουσία αποτελείται στο νότο από τις εκβολές δυο διακριτών μικρών ρεμάτων που στραγγίζουν την ίδια, σχετικά μεγάλη, λεκάνη απορροής, την εκβολή μιας πηγής που η ροή της σχηματίζει μικρό ρυάκι μέχρι τη θάλασσα και βρίσκεται βορειότερα και τις ενδιάμεσες αμμώδεις περιοχές ρηχών θαλάσσιων νερών, αμμονησίδων και ρηχών αμμωδών κοιλοτήτων που πλημμυρίζονται από τα χειμερινά κύματα. Πέραν των επιφανειακών απορροών υπάρχουν και υπόγειες. Απαντώνται οι οικότοποι 1110 - Αμμοσύρσεις που καλύπτονται διαρκώς από θαλάσσιο νερό μικρού βάθους, 1130 - Εκβολές ποταμών, 1160 - Αβαθείς κολπίσκοι και κόλποι, 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi), 2110 - Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες, 2230 - Εκτάσεις θινών με Malcolmietalia και 3260 - Επιπλέουσα βλάστηση υδροχαρών φυτών (βατραχιώδη) των ποταμών στους πρόποδες των βουνών και στις πεδιάδες. Η βλάστηση είναι ελάχιστη και διάσπαρτη. Τρία τουριστικά καταλύματα και ένα camping έχουν χτιστεί πάνω σε υγροτοπικές και θινικές εκτάσεις ενώ το καλοκαίρι υπάρχει έντονη χρήση της παραλίας από τους λουόμενους. Οι δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής αφορούν κυρίως εκτατική γεωργία και διάσπαρτη δόμηση δεύτερης κατοικίας. Ο υγρότοπος προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα για τους μικρούς νησιωτικούς υγρότοπους (Y422PAR001 & Y422PAR013) ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του προστατεύεται από το Γ.Π.Σ. Πάρου (ΦΕΚ 148/ΑΑΠ/2012). Επίσης μικρό τμήμα του βρίσκεται εντός των ορίων περιοχής που έχει χαρακτηριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009), σε περιοχή που έχει χαρακτηριστεί Αρχαιολογικός χώρος (ΦΕΚ 849/Β/1979) ενώ ολόκληρη η νήσος Πάρος έχει κηρυχθεί Τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (ΦΕΚ 1455/Β/1975). [Επισκέψεις για την απογραφή: Γ. Κατσαδωράκης 4/2005, Ν. Γεωργιάδης 9/2010].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 9.82 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 26 - 50
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Κυκλάδων
Νησί: Πάρος
Δήμος: Πάρου
Γεωγραφικό μήκος: 25.212029 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 37.128366 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
A -- Μόνιμα θαλάσσια ύδατα βάθους μικρότερου των 6 μέτρων κατά τη ρηχία, συμπεριλαμβανομένων κόλπων και στενών 26 - 50
F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα 5 - 25
G -- Διαπαλιρροϊκές ιλυώδεις, αμμώδεις ή αλατούχες επίπεδες εκτάσεις 26 - 50
E -- Αμμώδεις, χαλικώδεις και κροκαλώδεις παραλίες. Περιλαμβάνονται συστήματα αμμοθινών, λωρίδες άμμου και αμμώδεις νησίδες 5 - 25
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Προηγούμενες καταγραφές
Κωδικός Ονομασία περιοχής Αναφορές
GR422353000 Έλος Κολυμπήθρες Πάρου Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Νησίδες Πάρου και νότια Αντίπαρος και θαλάσσια περιοχή GR4220025 25 ΚΥΑ 50743/2017 (ΦΕΚ 4432/Β/2017)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Έλος Κολυμπήθρες 1 Y422PAR001 55 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Έλος Κολυμπήθρες 2 Y422PAR013 25 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Αρχαιολογικό καθεστώς Χωρίς καθορισμένες ζώνες Αρχαιολογική περιοχή Πλαστήρα, Κολυμπήθρες 25 Υ.Α. (ΦΕΚ 849/Β/1979)
Χωροταξικά & τοπίο ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ/ZOE Παραλία Λίμνες Δ. της Νάουσας-Έλος Κολυμπήθρες 75 Γ.Π.Σ. (ΦΕΚ 148/ΑΑΠ/2012)
Χωροταξικά & τοπίο Τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Υ.Α. (ΦΕΚ 1455/Β/1975)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση διάβρωσης
Προμηθευτικές υπηρεσίες Τροφή
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεσαία
140 = Βόσκηση Μικρή
141 = εγκατάλειψη κτηνοτροφικών συστημάτων Μεγάλη
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
423 = απόρριψη αδρανών υλικών (μπάζα) Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
608 = χώροι για οργανωμένη κατασκήνωση και τροχόσπιτα Μικρή
609 = άλλες μορφές εγκαταστάσεων άθλησης / αναψυχής Μικρή
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μεσαία
701 = ρύπανση νερού Μικρή
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεσαία
803 = επιχωμάτωση χαντακιών, τελμάτων, στερνών, βάλτων Μικρή
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
105 = εκτατικές καλλιέργειες Μεσαία
120 = Χρήση λιπασμάτων Άγνωστη
230 = Κυνήγι Άγνωστη
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Μεσαία
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μικρή
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1110 Αμμοσύρσεις που καλύπτονται διαρκώς από θαλάσσιο νερό μικρού βάθους 5 - 25
1130 Εκβολές ποταμών 5 - 25
1160 Αβαθείς κολπίσκοι και κόλποι 5 - 25
1310 Πρωτογενής βλάστηση με Salicornia και άλλα μονοετή είδη των λασπωδών και αμμωδών ζωνών 5 - 25
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 5 - 25
2110 Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες 5 - 25
2120 Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria («λευκές θίνες») < 5
2230 Θίνες με λειμώνες με Malcolmietalia < 5
3260 Ποταμοί από πεδινά σε ορεινά επίπεδα με βλάστηση Ranunculion fluitantis και Callitricho-Batrachion < 5
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αλοφυτική 5 - 25
Αμμόφιλη 5 - 25
Θαμνώδης / Δενδρώδης 5 - 25
Υγρολιβαδική < 5
Υφυδατική < 5
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Ammophila arenaria Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Arundo donax Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Carex sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Eryngium maritimum Συγκυρίαρχο Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Halimione portulacoides Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Juncus sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Juniperus sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Phoenix sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Phragmites australis Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Pistacia lentiscus Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Ranunculus sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Salicornia sp. Συγκυρίαρχο Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Scirpus sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Serapias sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Tamarix sp. Παρόν Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Πανίδα

Πτηνά

Αριθμός ατόμων

Φώλιασμα

Αναφορές
Charadrius dubius Scopoli, 1786 1-10 Πιθανά φωλιάζει Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Tringa sp. 1-10 Δεν φωλιάζει Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Ardea cinerea L., 1758 1-10 Δεν φωλιάζει Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Egretta garzetta (L., 1766) 1-10 Δεν φωλιάζει Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005
Motacilla cinerea Tunstall, 1771 1-10 Πιθανά φωλιάζει Γ. Κατσαδωράκης 17.04.2005

Γεωργιάδης, Ν., Κ. Παραγκαμιάν, Θ. Γιαννακάκης, Δ. Πουρσανίδης, και Γ. Κατσαδωράκης. 2010α. Απογραφή και τεκμηρίωση των υγρότοπων του Δήμου Πάρου. Τελική έκθεση. WWF Ελλάς. 150 σελ.

Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.

Φωτογραφίες