GR411LES019 - Σκάλα Καλλονής
Περιγραφή
Το έλος Σκάλας Καλλονής βρίσκεται στα δυτικά του ομώνυμου οικισμού. Συμπεριλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για έναν υγρότοπο που αποτελούσε τμήμα του συστήματος των εκβολών Εννιά Καμάρες (LES017) και Τσικνιά (LES020). Το υγροτοπικό αυτό σύστημα κατακερματίστηκε με την επέκταση καλλιεργειών, τη δόμηση και τη διάνοιξη δρόμων και απέμεινε μια έκταση 76 στρεμμάτων ανάμεσα στον οικισμό της Σκάλας Καλλονής και ξενοδοχειακών μονάδων. Η περιοχή, δημοτική έκταση μέχρι το 1965, πωλήθηκε σε ιδιώτη από την τότε Κοινότητα Κεραμιού και προοριζόταν αρχικά για ανέγερση εργοστασίου άλατος και στη συνέχεια για την ανέγερση ξενοδοχείου (Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000). Μετά το 1995 επιχειρήθηκαν επεμβάσεις για την πλήρη αλλοίωσή του αλλά και σφοδρές αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, τους κατοίκους, το Δήμο Καλλονής, αλλά και πολλούς ορνιθοπαρατηρητές. Σήμερα οι απειλές για τον υγρότοπο είναι σαφώς μικρότερες λόγω της προστασίας του από το Π.Δ. για τους νησιωτικούς υγρότοπους. Παρ’ όλη την υποβάθμιση που έχει υποστεί ο υγρότοπος διατηρεί αξιοσημείωτη βιοποικιλότητα και είναι προορισμός για πολλές εκατοντάδες ορνιθοπαρατηρητών. Ό κύριος τύπος οικότοπου είναι ο 1410 -Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi). Η βλάστηση έχει έντονη μωσαϊκότητα και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, είδη όπως βατράχια (Ranunculus spp.), αρμυρήθρες (Salicornia spp.), αρμύρες (Arthrocnemum spp.), βούρλα (Juncus spp., Carex spp.), αγριοκάλαμα (Phragmites australis), ψαθιά (Scirpus spp.), αρμυρίκια (Tamarix spp.). Υπάρχουν σημαντικοί πληθυσμοί βατράχου (Pelophylax bedriagae) και γραμμωτής νεροχελώνας (Mauremys rivulata) ενώ έχουν καταγραφεί περισσότερα από 85 είδη πουλιών και θεωρείται σημαντικός τοπος για την αναπαραγωγή του καλαμοκανά (Himantopus himantopus) (Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000). Ολόκληρος ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4110004) και το μεγαλύτερο τμήμα του εντός Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4110007) (ΦΕΚ 60/Α/2011). Περιλαμβάνεται επίσης και στο Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (Y411LES019, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Παναγιώτου 3/2004].
Δεδομένα υγρότοπου
Βασικές πληροφορίες
| Τοποθεσία υγρότοπου: | Παράκτιος |
| Τύπος υγρότοπου: | Φυσικός |
| Έκταση υγρότοπου: | 7.62 Ha |
| Υδρολογική αλληλεπίδραση: | - |
| Αλατότητα νερού: | Υφάλμυρο |
| Είσοδος γλυκού νερού: | Επιφανειακός υδροφορέας |
| Επιφανειακή έξοδος νερού | Δεν υπάρχει εμφανές σημείο εξόδου του νερού |
| Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): | 5 - 25 |
| Υδροπερίοδος: | Μόνιμη |
Γεωγραφική πληροφορία
| Περιφέρεια: | Βορείου Αιγαίου |
| Περιφερειακή ενότητα: | Λέσβου |
| Νησί: | Λέσβος |
| Δήμος: | Λέσβου |
| Γεωγραφικό μήκος: | 26.205962 Ανατολικά |
| Γεωγραφικό πλάτος: | 39.207615 Βοράς |
Κατάσταση υγρότοπου
| Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): | 4 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο πολύ διαταραγμένο (<10% απείραχτο) |
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
| Τύπος | Κάλυψη (%) |
| H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού | > 95 |
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
| Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό |
| Κατηγορία καθεστώτος προστασίας | Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας | Ονομασία περιοχής | Κωδικός | Περιοχή κάλυψης (%) | Νομοθεσία |
| Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας | Ειδική ζώνη διατήρησης | Λέσβος: Κόλπος Καλλονής και Χερσαία Παράκτια Ζώνη | GR4110004 | 100 | Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011) |
| Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας | Ζώνη ειδικής προστασίας | Λέσβος: Παράκτιοι Υγρότοποι Κόλπου Καλλονής | GR4110007 | 100 | ΚΥΑ 50743/2017 (ΦΕΚ 4432/Β/2017) |
| Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς | Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι | Σκάλα Καλλονής | Y411LES019 | 100 | Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012) |
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
| Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας | Οικοσυστημική υπηρεσία | Κλίμακα Οφέλους (%) | Σημαντικότητα |
| Υποστηρικτικές υπηρεσίες | Παροχή ενδιαιτημάτων |
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
| Δραστηριότητα | Ένταση |
| 140 = Βόσκηση | Μικρή |
| 690 = Άλλες δραστηριότητες αναψυχής και τουρισμού | Μεγάλη |
| 800 = Επιχωματώσεις, διαμορφώσεις, αποστραγγίσεις | Μεσαία |
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
| Δραστηριότητα | Ένταση |
| 100 = Καλλιέργειες | Μεγάλη |
| 105 = εκτατικές καλλιέργειες | Μεγάλη |
| 106 = εντατικές καλλιέργειες | Μεσαία |
| 107 = δενδρώδεις καλλιέργειες | Μεγάλη |
| 110 = Χρήση φυτοφαρμάκων/παρασιτοκτόνων | Άγνωστη |
| 120 = Χρήση λιπασμάτων | Άγνωστη |
| 140 = Βόσκηση | Μικρή |
| 230 = Κυνήγι | Μεσαία |
| 402 = ασυνεχής δόμηση | Μεσαία |
| 402 = ασυνεχής δόμηση | Μεγάλη |
| 410 = Βιομηχανικές / Εμπορικές περιοχές | Μικρή |
| 430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές | Μεσαία |
| 502 = οδικό δίκτυο | Μεγάλη |
| 511 = δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας | Μεσαία |
| 610 = Κέντρα ενημέρωσης | Μικρή |
| 629 = άλλες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής | Μεγάλη |
| 701 = ρύπανση νερού | Άγνωστη |
| 800 = Επιχωματώσεις, διαμορφώσεις, αποστραγγίσεις | Μεγάλη |
| 810 = Αποστράγγιση | Μεγάλη |
| 830 = Δημιουργία καναλιών | Μεγάλη |
Επιπτώσεις
| Επίπτωση | Ένταση |
| AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου | Μικρή |
| HC- = Απώλεια διαδρόμων επικοινωνίας για την πανίδα | Μεγάλη |
| LU- = Μείωση στο δυναμικό για τουρισμό/αναψυχή | Μεσαία |
Τύποι οικότοπων
| Τύπος | Κάλυψη (%) |
| 1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) | 26 - 50 |
| 92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae) | 5 - 25 |
Τύποι βλάστησης
| Τύπος | Κάλυψη (%) |
| Υγρολιβαδική | 5 - 25 |
| Υπερυδατική | 5 - 25 |
| Αλοφυτική | 5 - 25 |
| Θαμνώδης / Δενδρώδης | 5 - 25 |
| Ελεύθερα επιπλέουσα | |
| Υφυδατική |
Χλωρίδα
| Είδος | Παρουσία | Αναφορές |
| Arthrocnemum sp. | Παρόν | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
| Carex spp. | Κυρίαρχο | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
| Juncus spp. | Παρόν | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
| Phragmites australis | Παρόν | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
| Ranunculus spp. | Κυρίαρχο | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
| Salicornia sp. | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | |
| Scirpus sp. | Παρόν | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
| Tamarix sp. | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
Πανίδα
Ερπετά |
Παρουσία στον υγρότοπο |
Αναφορές |
|
| Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) | Γ. Κατσαδωράκης & Ν. Παναγιώτου 28.04... | ||
Αμφίβια |
Παρουσία στον υγρότοπο |
Αναφορές |
|
| Pelophylax bedriagae (Camerano, 1882) | Ν. Παναγιώτου 10.03.2004 | ||
Πτηνά |
Αριθμός ατόμων |
Φώλιασμα |
Αναφορές |
| Anas acuta (L.,1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anas clypeata (L.,1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anas crecca (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anas penelope (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anas platyrhynchos (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anas querquedula (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anas strepera (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Aythya ferina (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Aythya nyroca (Gűldenstädt, 1770) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Cygnus olor (Gmelin, 1789) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Tadorna tadorna (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Actitis hypoleucos (L., 1758) | 1-10 | Pasquali 1988 | |
| Arenaria interpres (L., 1758) | Pasquali 1988 | ||
| Calidris alpina (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Calidris ferruginea (Pontoppidan, 1763) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Calidris minuta (Leisler, 1812) | 1-10 | Pasquali 1988 | |
| Calidris minuta (Leisler, 1812) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Charadrius dubius (Scopoli, 1786) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Chlidonias hybrida (Pallas, 1811) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Chlidonias leucopterus (Temminck, 1815) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Chlidonias niger (L., 1758) | 1-10 | Pasquali 1988 | |
| Chlidonias niger (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Gallinago gallinago (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Glareola pratincola (L., 1766) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Himantopus himantopus (L., 1758) | Φωλιάζει | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | |
| Hydrocoloeus minutus (Pallas, 1776) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Larus melanocephalus (Temminck, 1820) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Larus ridibundus | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Limosa limosa (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Philomachus pugnax (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Sterna hirundo (L., 1758) | Pasquali 1988 | ||
| Sterna hirundo (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Sterna sandvicensis (Latham, 1787) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Sternula albifrons (Pallas, 1764) | Pasquali 1988 | ||
| Sternula albifrons (Pallas, 1764) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Tringa glareola (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Tringa stagnatilis (Bechstein, 1803) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Tringa totanus (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ardea alba (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ardea cinerea (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ardea purpurea (L., 1766) | 1-10 | Pasquali 1988 | |
| Ardea purpurea (L., 1766) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ardeola ralloides (Scopoli, 1769) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Botaurus stellaris (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ciconia ciconia (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ciconia nigra (L., 1758) | Pasquali 1988 | ||
| Ciconia nigra (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Egretta garzetta (L., 1766) | 1-10 | Pasquali 1988 | |
| Egretta garzetta (L., 1766) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Ixobrychus minutus (L., 1766) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Nycticorax nycticorax (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Platalea leucorodia (L., 1758) | 1-10 | Pasquali 1988 | |
| Plegadis falcinellus (L., 1766) | Φωλιάζει | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | |
| Alcedo atthis (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Gavia stellata (Pontoppidan, 1763) | 1-10 | Brooks 2005 | |
| Fulica atra (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Gallinula chloropus (L., 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Porzana porzana (L., 1766) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Anthus spinoletta (L, 1758) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 | ||
| Podiceps cristatus (L., 1758) | 10-100 | Brooks 2005 | |
| Podiceps nigricollis (C.L. Brehm, 1831) | 1-10 | Brooks 2005 | |
| Tachybaptus ruficollis (Pallas, 1764) | Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000 |
Brooks, R. 2005. Lesvos update Autumn ’03 - Autumn '04 Update. Brookside Publishing, Norfolk, UK. 64pp.
Pasquali, R. 1988. Osserrvazioni ornithologiche nelle isole Egee della Grecia (Cicladi, Dodecanneso, Egeo Nord Orientale). Riv. Ital. Orn. 58(3-4):169–176.
Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.
Μανδυλάς, Χ., και Ν. Καρδακάρη. 2000. Προστασία και ανάδειξη Yγρότοπου Κόλπου Καλλονής Λέσβου. Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. ΥΠΕΧΩΔΕ, Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου, ΑΔΕΤΑ Καλλονής.
Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.
Φωτογραφίες
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)