GR411LES017 - Εκβολή Εννιά Καμάρες ή Έλος Κεραμίου

Περιγραφή

Η εκβολή Εννιά Καμάρες βρίσκεται στον κόλπο Καλλονής, 1,3 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Κεράμι. Συμπεριλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR411331000 (Ζαλίδης & Ματζαβέλας 1994) και στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για ένα εκτεταμένο και πολύπλοκο υγροτοπικό σύστημα με έντονη οριζόντια ετερογένεια. Τα ρέματα Λαχανικού, Κυπριανού, Μύλου και Χριστού ενώνονται στο κύριο (Εννιά Καμάρες) και σχηματίζουν την εκβολή, σε βαθιές αργιλικές αποθέσεις (πάχος 50 m), ενώ τριγύρω σχηματίζονται αλίπεδα και αλμυρόβαλτοι. Στην κοίτη της εκβολής υπάρχει μόνιμη κατάκλυση λόγω ανοιχτής επικοινωνίας με θάλασσα. Η βλάστηση είναι κυρίως υγρολιβαδική και αλοφυτική με κύρια είδη, τις αρμυρήθρες και τις αρμύρες (Salicornia spp., Halocnemum spp., Arthrocnemum spp), τα βούρλα (Juncus spp., Carex spp.), τα καλάμια (Arundo donax, Phragmites australis). Οι κύριοι τύποι οικότοπων είναι οι: 1130 - Εκβολές ποταμών, 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) και 1420 - Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Sacrocornetea fruticosi). Λόγω έκτασης και ετερογένειας ο υγρότοπος είναι πολύ σημαντικός για τα πουλιά, κυρίως τις μεταναστευτικές περιόδους. Οι Μανδυλάς & Καρδακάρη (2000) δίνουν ένα κατάλογο με 100 από τα σημαντικότερα είδη που έχουν παρατηρηθεί εκεί. Ο υγρότοπος είναι υπόλειμμα μεγαλύτερου του οποίου εκτάσεις αποστραγγίστηκαν για την απόκτηση καλλιεργήσιμης γης. Αν και μια σειρά ανθρώπινων δραστηριοτήτων (διανοίξεις δρόμων, κίνηση τροχοφόρων, αποστραγγίσεις, εκχερσώσεις, υπερβόσκηση, ρύπανση, κλπ) τον υποβαθμίζουν διατηρεί ακόμα μεγάλη οικολογική σημασία. Ολόκληρος ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4110004) και Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4110007) (ΦΕΚ 60/Α/2011). [Επισκέψεις για την απογραφή: Ν. Παναγιώτου 3/2004, Κ. Παραγκαμιάν 2/2006, Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 4/2012].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 93.72 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: Ναι 
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 5 - 25
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Βορείου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Λέσβου
Νησί: Λέσβος
Δήμος: Λέσβου
Γεωγραφικό μήκος: 26.196154 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 39.206448 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
M -- Ποταμοί και ρυάκια με συνεχή ροή < 5
F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα 5 - 25
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού 51 - 75
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Προηγούμενες καταγραφές
Κωδικός Ονομασία περιοχής Αναφορές
GR411331000 Έλος Κεραμίου Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ειδική ζώνη διατήρησης Λέσβος: Κόλπος Καλλονής και Χερσαία Παράκτια Ζώνη GR4110004 90 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Λέσβος: Παράκτιοι Υγρότοποι Κόλπου Καλλονής GR4110007 99 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Προμηθευτικές υπηρεσίες Τροφή
Προμηθευτικές υπηρεσίες Γλυκό νερό
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Κύκλος θρεπτικών
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μικρή
110 = Χρήση φυτοφαρμάκων/παρασιτοκτόνων Άγνωστη
120 = Χρήση λιπασμάτων Άγνωστη
130 = Άρδευση Άγνωστη
140 = Βόσκηση Μεσαία
230 = Κυνήγι Άγνωστη
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μικρή
410 = Βιομηχανικές / Εμπορικές περιοχές Μικρή
423 = απόρριψη αδρανών υλικών (μπάζα) Μικρή
430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές Μικρή
501 = μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
507 = γέφυρες, οδογέφυρες Μικρή
511 = δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Μικρή
690 = Άλλες δραστηριότητες αναψυχής και τουρισμού Μεσαία
720 = Ποδοπάτηση Μεσαία
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεσαία
830 = Δημιουργία καναλιών Μεσαία
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
105 = εκτατικές καλλιέργειες Μεγάλη
107 = δενδρώδεις καλλιέργειες Μεσαία
140 = Βόσκηση Μεσαία
401 = συνεχής δόμηση Μικρή
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μεσαία
410 = Βιομηχανικές / Εμπορικές περιοχές Μεσαία
430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεγάλη
507 = γέφυρες, οδογέφυρες Μεσαία
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
HF- = Κατακερματισμός ενδιαιτημάτων Μικρή
VS- = Αλλαγή στην δομή της βλάστησης Άγνωστη
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1130 Εκβολές ποταμών 5 - 25
1310 Πρωτογενής βλάστηση με Salicornia και άλλα μονοετή είδη των λασπωδών και αμμωδών ζωνών 5 - 25
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 5 - 25
1420 Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Sacrocornetea fruticosi) 26 - 50
72Α0 Καλαμώνες < 5
1210 Μονοετής βλάστηση μεταξύ των ορίων πλημμυρίδας και άμπωτης < 5
2110 Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες < 5
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Θαμνώδης / Δενδρώδης 5 - 25
Αλοφυτική 26 - 50
Υγρολιβαδική 5 - 25
Υπερυδατική < 5
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Arthrocnemum sp. Κυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Arundo donax Παρόν Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007
Carex spp. Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007
Centaurea spinosa Παρόν Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Halimione portulacoides Συγκυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Juncus spp. Κυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Phragmites australis Συγκυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Ranunculus spp. Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007
Rubus sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Salicornia sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Scirpus sp. Κυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Tamarix sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Typha domingensis Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Vitex agnus-castus Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Πανίδα

Ερπετά

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833)
Γ. Κατσαδωράκης & Ν. Παναγιώτου 13.05...
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Πολύ κοινό
Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 29.04...
Natrix sp. Παρόν
Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 29.04...

Αμφίβια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Pelophylax bedriagae (Camerano, 1882)
Ν. Παναγιώτου 10.03.2004
Pelophylax bedriagae (Camerano, 1882) Κοινό
Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 29.04...

Ψάρια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758) Κοινό
Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Πολύ κοινό

Ασπόνδυλα

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Anax ephippiger (Burmeister, 1839)
Lopau 1995b
Orthetrum brunneum (Fonscolombe, 1837)
Lopau 1995b
Sympetrum fonscolombii (Selys, 1840)
Lopau 1995b

Πτηνά

Αριθμός ατόμων

Φώλιασμα

Αναφορές
Accipiter brevipes (Severtsov, 1850) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Accipiter gentilis (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Accipiter nisus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Aquila pomarina (C.L.Brehm, 1831) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Buteo buteo (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Buteo rufinus (Cretzschmar, 1829) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Circaetus gallicus (Gmelin, 1788) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Circus aeruginosus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Circus cyaneus (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Circus macrourus (S.G. Gmelin, 1770) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Circus pygargus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Pernis apivorus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Anas penelope (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Anas querquedula (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Cygnus olor (Gmelin, 1789) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tadorna ferruginea (Pallas, 1764) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Actitis hypoleucos (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Burhinus oedicnemus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Calidris ferruginea (Pontoppidan, 1763) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Calidris minuta (Leisler, 1812) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Calidris temminckii (Leisler, 1812) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Charadrius alexandrinus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Charadrius dubius (Scopoli, 1786) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Charadrius hiaticula (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Chlidonias hybrida (Pallas, 1811) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Chlidonias leucopterus (Temminck, 1815) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Gallinago gallinago (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Gallinago media (Latham, 1787) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Gelochelidon nilotica (Gmelin,1789) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Glareola pratincola (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Himantopus himantopus (L., 1758) 10-100 Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Himantopus himantopus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Hydrocoloeus minutus (Pallas, 1776) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Larus audouinii (Payraudeau, 1826) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Larus melanocephalus (Temminck, 1820) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Limicola falcinellus (Pontoppidan, 1763) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Limosa limosa (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Numenius arquata (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Numenius phaeopus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Philomachus pugnax (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Pluvialis squatarola (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Recurvirostra avosetta (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Scolopax rusticola (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Sterna hirundo (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Sterna sandvicensis (Latham, 1787) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Sternula albifrons (Pallas, 1764) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tringa glareola (L., 1758) 10-100 Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Tringa glareola (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tringa nebularia (Gunnerus, 1767) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tringa ochropus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tringa totanus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ardea alba (L., 1758) 1-10 Pasquali 1988
Ardea alba (L., 1758) Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Ardea alba (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ardea cinerea (L., 1758) Άγνωστο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Ardea cinerea (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ardea purpurea (L., 1766) Άγνωστο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Ardea purpurea (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ardeola ralloides (Scopoli, 1769) Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Ardeola ralloides (Scopoli, 1769) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Botaurus stellaris (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ciconia ciconia (L., 1758) Δεν φωλιάζει Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 1.05....
Ciconia ciconia (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ciconia nigra (L., 1758) Pasquali 1988
Ciconia nigra (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Egretta garzetta (L., 1766) Pasquali 1988
Egretta garzetta (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ixobrychus minutus (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Nycticorax nycticorax (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Plegadis falcinellus (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Alcedo atthis (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Falco columbarius (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Falco eleonorae (Géné, 1839) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Falco peregrinus (Tunstall, 1771) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Falco subbuteo (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Falco tinnunculus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Falco vespertinus (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Alectoris chukar (J.E.Gray, 1830) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Fulica atra (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Gallinula chloropus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Porzana parva (Scopoli, 1769) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Porzana porzana (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Porzana pusilla (Pallas, 1776) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Rallus aquaticus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Acrocephalus arundinaceus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Acrocephalus schoenobaenus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Acrocephalus scirpaceus (Hermann, 1804) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Anthus pratensis (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Anthus spinoletta (L, 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Anthus trivialis (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Hippolais olivetorum (Strickland, 1837) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Locustella fluviatilis (Wolf, 1810) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Locustella luscinioides (Savi, 1824) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Luscinia svecica (L., 1758) 1-10 Brooks 2005
Riparia riparia (L., 1758 ) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Pelecanus onocrotalus (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Phoenicopterus roseus (Pallas, 1811) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Podiceps nigricollis (C.L. Brehm, 1831) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tachybaptus ruficollis (Pallas, 1764) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000

Brooks, R. 2005. Lesvos update Autumn  ’03 - Autumn '04 Update. Brookside Publishing, Norfolk, UK. 64pp.

Lopau, W. 1995b. Die Libellenfauna der Insel Lesbos (Libellen, Lurche, Kriechtiere). Naturkundliche Reiseberichte, Heft 3, Gnarrenburg, Germany. 83pp.

Pasquali, R. 1988. Osserrvazioni ornithologiche nelle isole Egee della Grecia (Cicladi, Dodecanneso, Egeo Nord Orientale). Riv. Ital. Orn. 58(3-4):169–176.

Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Μανδυλάς, Χ., και Ν. Καρδακάρη. 2000. Προστασία και ανάδειξη Yγρότοπου Κόλπου Καλλονής Λέσβου. Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. ΥΠΕΧΩΔΕ, Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου, ΑΔΕΤΑ Καλλονής.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.