GR411LES013 - Κούκουμος

Περιγραφή

Ο Κούκουμος βρίσκεται περίπου 3,3 χιλιόμετρα νότια - νοτιοδυτικά από τα Παράκοιλα, στη Λέσβο. Πρόκειται για ένα αλμυρό λιμνίο που πιθανόν να μην διατηρεί νερό τους θερμούς μήνες. Ο υγρότοπος διατηρείται σε καλή κατάσταση διατήρησης και δεν υπάρχει πρόσβαση για μηχανοκίνητο μέσο ενώ η ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή είναι αρκετά παλιά. Το λιμνίο είχε οριοθετηθεί στο παρελθόν με ξερολιθιές ώστε να απομονωθεί η πλημμυριζόμενη έκταση και να προστατεύουν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις και οι βοσκότοποι. Διακρίνεται από τη θάλασσα από ένα αμμώδες μέτωπο που φιλοξενεί αμμόφιλη βλάστηση ενώ στο βόρειο τμήμα υπάρχουν πηγάδια και παλιά αποστραγγιστικά κανάλια που διοχέτευαν το νερό από τις απορροές στο λιμνίο. Στην ευρύτερη περιοχή γίνεται βόσκηση και καλλιέργειες ελιάς. Στο ανατολικό τμήμα υπάρχουν νεόδμητες εξοχικές κατοικίες που διοχετεύουν τα λύματα τους στον υγρότοπο, ενώ υπάρχει και μικρής έντασης κυνήγι. Απαντάται ο οικότοπος 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi). Στην περιοχή φύονται βούρλα (Juncus sp.), λυγαριές (Vitex agnus-castus) και αγριοκάλαμα (Phragmites australis) ενώ στην παράκτια ζώνη απαντάται αμμόφιλη βλάστηση. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4110004), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4110007) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009), ενώ περιλαμβάνεται στο Προεδρικό Διάταγμα για την προστασία των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (Y411LES013, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). [Επίσκεψη για την απογραφή: Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν, 4/2012].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 7.07 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Λεκάνη απορροής (από κατακρημνίσματα)
Επιφανειακή έξοδος νερού Άλλο
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 76 - 95
Υδροπερίοδος: Εποχική
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Βορείου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Λέσβου
Νησί: Λέσβος
Δήμος: Λέσβου
Γεωγραφικό μήκος: 26.127604 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 39.141301 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 2 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο κυριαρχεί στο χώρο (>50%)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού > 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ειδική ζώνη διατήρησης Λέσβος: Κόλπος Καλλονής και Χερσαία Παράκτια Ζώνη GR4110004 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Λέσβος: Παράκτιοι Υγρότοποι Κόλπου Καλλονής GR4110007 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Κούκουμος Y411LES013 100 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Προμηθευτικές υπηρεσίες Τροφή
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
140 = Βόσκηση Μεσαία
190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεσαία
230 = Κυνήγι Μικρή
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μικρή
701 = ρύπανση νερού Μικρή
703 = ρύπανση εδάφους Μικρή
830 = Δημιουργία καναλιών Μικρή
890 = Άλλες ανθρωπογενείς αλλαγές στις υδρολογικές συνθήκες Μικρή
952 = ευτροφισμός Μικρή
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
107 = δενδρώδεις καλλιέργειες Μικρή
140 = Βόσκηση Μεσαία
230 = Κυνήγι Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
PSO = Ρύπανση από αστικά απόβλητα άγνωστης έκτασης/διάρκειας Μεσαία
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 26 - 50
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αμμόφιλη < 5
Θαμνώδης / Δενδρώδης < 5
Υγρολιβαδική 26 - 50
Υπερυδατική < 5
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Centaurea spinosa Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Eryngium maritimum Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Juncus spp. Κυρίαρχο Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Matthiola sp. Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Pancratium maritimum Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Phragmites australis Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Poterium spinosum Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Ulmus minor Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Vitex agnus-castus Παρόν Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Πανίδα

Ασπόνδυλα
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Anadara corbuloides (Monterosato, 1878) Παρόν
Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...

Πτηνά
Αριθμός ατόμων
Φώλιασμα
Αναφορές
Charadrius alexandrinus (L., 1758) Φωλιάζει Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Tringa glareola (L., 1758) 1-10 Άγνωστο Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 29.04...
Ardea cinerea (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Ciconia nigra (L., 1758) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000
Egretta garzetta (L., 1766) Μανδυλάς & Καρδακάρη 2000

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Μανδυλάς, Χ., και Ν. Καρδακάρη. 2000. Προστασία και ανάδειξη Yγρότοπου Κόλπου Καλλονής Λέσβου. Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη. ΥΠΕΧΩΔΕ, Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λέσβου, ΑΔΕΤΑ Καλλονής.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.

Φωτογραφίες