Νησιωτικοί υγρότοποι της Ελλάδας

Η εκβολή του Κουρταλιώτη (λίμνη Πρεβέλης) βρίσκεται περίπου 2,5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του οικισμού Γιαννιού, στο Δήμο Αγίου Βασιλείου. Συμπεριλαμβάνεται στην εθνική απογραφή με κωδικό GR433388000 και ονομασία “ Εκβολή Λίμνης Πρέβελης” (Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994). Ο ποταμός Κουρταλιώτης διασχίζει το ομώνυμο φαράγγι με κατεύθυνση από βορά προς νότο και εκβάλει στο Λιβυκό, στην τοποθεσία «Λίμνη», η οποία προσεγγίζεται μόνο από μονοπάτια και από τη θάλασσα. Ο υγρότοπος διατηρεί νερό καθ’ όλη την διάρκεια του χρόνου και παρά την έντονη τουριστική πίεση που δέχεται τους θερινούς μήνες, η φυσικότητά του είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα. Η οριοθετημένη έκταση περιλαμβάνει το φαράγγι, από την εκβολή μέχρι και 750 μέτρα στο εσωτερικό του. Καθ' όλο το μήκος του, απαντάται ένα εύρωστο δάσος με τους φοίνικες του Θεόφραστου (Phoenix theophrasti). Το 2010, το δάσος κάηκε από πυρκαγιά, ωστόσο αυτό ήταν η αφορμή για να προστατευτεί επιπλέον η περιοχή. Σήμερα οι φοίνικες και κυρίως ο υποόροφος έχει επανέλθει στην αρχική του κατάσταση. Όσο αφορά την υπόλοιπη βλάστηση, στην εκβολή υπάρχουν αγριοκάλαμα (Phragmites australis), ενώ στην ευρύτερη οριοθετημένη περιοχή υπάρχουν σχίνοι (Pistacia lentiscus) και φλόμοι (Euphorbia dendroides). Επίσης υπάρχουν φυτεμένα αρμυρίκια (Tamarix sp.) και πλατάνια (Platanus orientalis). Στην περιοχή της εκβολής και εντός του φαραγγιού αναφέρονται 284 διαφορετικά taxa (Αγοραστάκης και συν., 1998), ενώ αναλυτική παρουσίαση της βλάστησης έχει γίνει και από τους Οικονομίδου και συν. (1988). Μέσα στην οριοθετημένη περιοχή απαντώνται οι οικότοποι 9370* - Φοινικοδάση του Phoenix, 72Α0 - Καλαμώνες, 92D0 - Θερμό-Μεσογειακές παραποτάμιοες στοές (Nerio - Tamaricetea) και παραποτάμιες στοές της νότιο - δυτικής Ιβηρικής Χερσονήσου (Securinegion tinctoriae), 92C0 Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis), 9320 - Δάση ελιάς και χαρουπιάς και 5330 - Θερμομεσογειακές και προστεπικές λόχμες: διαπλάσεις ή σχηματισμοί ή θαμνώδεις φυτοκοινωνίες με Euphorbia dendroides, διάσπαρτοι υποβαθμισμένοι πουρναρότοποι (garrigues). Όσο αφορά την πανίδα, η σημαντικότερη μελέτη έχει γίνει στα πλαίσια του LIFE (Αγοραστάκης και συν., 1998). Αξίζει να αναφερθεί η παρουσία και των τριών αμφιβίων της Κρήτης και της ποταμοχελώνας (Mauremys rivulata). Ολόκληρος ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4330003), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4330007) και Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 1105/Β/2002), ενώ προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα των μικρών νησιωτικών υγρότοπων (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). Επιπλέον βρίσκεται εντός της Α’ Αρχαιολογικής Ζώνης Πρέβελης (ΦΕΚ 77/Β/1994) και εντός Τοπίου Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΦΕΚ 1242/Β/1973). Τέλος βρίσκεται εντός περιοχής που έχει χαρακτηριστεί Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). [Επίσκεψη για την απογραφή: Θ. Γιαννακάκης 03.2008].