Νησιωτικοί υγρότοποι της Ελλάδας

Η Καταλυκή (Έλος παραλίας Κόκκινου Πύργου) βρίσκεται στο δήμο Φαιστού, περίπου 2 χιλιόμετρα δυτικά βορειοδυτικά του Τυμπακίου. Πρόκειται για ένα υγροτοπικό παράκτιο σύστημα που αποτελείται από ένα χαρακτηριστικό υφάλμυρο εποχικό λιμνίο καθώς και άλλα εποχικά υγρολίβαδα και αλμυρόβαλτοι περιμετρικά αυτού. Στο παρελθόν, ο υγρότοπος αποτελούσε τμήμα του δέλτα του Γεροποτάμου (KRI135), ωστόσο η αλλαγή των χρήσεων γης και η μείωση του νερού του ποταμού προφανώς συρρίκνωσαν την εκβολή και μόνο υπολλειματικά υπάρχουν σήμερα κάποια τμήματα όπως η Καταλυκή και η Αφραθιά (KRI134). Ο υγρότοπος δεν είναι ενιαίος μιας και εντός της οριοθετημέτης έκτασης διέρχονται δρόμοι που έχουν διασπάσει τη συνοχή του. Στο κεντρικό τμήμα υπάρχει έκταση, η οποία τους χειμερινούς μήνες πληρώνεται με νερό από τις απορροές αλλά και από τη θάλασσα ενώ το καλοκαίρι η στάθμη πέφτει και αποκαλύπτεται το αλατούχο υπόστρωμα. Στο λιμνίο υπάρχουν σκάμματα, πιθανόν για αποστράγγιση του χώρου. Στα βόρεια, συνορεύει με το λιμνίο μια σχετικά πρόσφατα εκχερσωμένη και μπαζωμένη έκταση που συμπεριλαμβάνεται στην οριοθέτηση ενώ οι υπόλοιπες υγρολιβαδικές εκτάσεις δεν συνδέονται άμεσα με το λιμνίο λόγω του οδικού δικτύου. Επιπλέον, δρόμος έχει διανοιχτεί και στην παράκτια ζώνη, διακόπτωντας τη φυσική συνέχεια της Καταλυκής προς τη θάλασσα. Τέλος, περίπου το 1/3 της οριοθετημένης έκτασης βρίσκεται εντός των ορίων του στρατιωτικού αεροδρομίου Τυμπακίου. Οι έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή (αεροδρόμιο, εντατικές καλλιέργειες, εκχερσώσεις, διανοίξεις δρόμων) έχουν συρρικνώσει τον υγρότοπο, ενώ η τάση για οικιστική ανάπτυξη συνιστά σημαντική απειλή. Επιπλέον, σημαντικό πρόβλημα για την ευρύτερη περιοχή αποτελεί και η υφαλμύρινση του υπόγειου υδροφορέα (Κοκολάκης 2007). Απαντώνται οι οικότοποι 72Α0 - Καλαμώνες, 1420 - Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Sacrocornetea fruticosi) και 2110 - Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες ενώ η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική με Scripus sp. και αλοφυτική (Arthrocnemum sp.). Όσο αφορά την πανίδα, όλη η περιοχή είναι σημαντική για τα μεταναστευτικά υδρόβια και παρυδάτια πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009), ενώ το παράκτιο τμήμα αναφέρεται ως παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας (Caretta caretta). Το μεγαλύτερο τμήμα του υγρότοπου βρίσκεται εντός των ορίων Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4310012) του δικτύου Natura2000 ενώ επίσης τμήμα του είναι χαρακτηρισμένο ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (GR186). Επιπλέον ο υγρότοπος προστατεύεται στα πλαίσια του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου πρώην Δήμου Τυμπακίου (ΦΕΚ 175/ΑΑΠ/2010). [Επίσκεψη για την απογραφή: Θ. Γιαννακάκης & Κ. Παραγκαμιάν 30.09.2008 & 05/05/2009].