GR432KRI004 - Κουρεμένος

Περιγραφή

Ο Κουρεμένος βρίσκεται περίπου 1.7 χιλιόμετρα ανατολικά-βορειοανατολικά από το Παλαίκαστρο, στο Δήμο Σητείας. Πρόκειται για ένα υγροτοπικό σύστημα που αποτελείται από ένα αλμυρόβαλτο πίσω από το μέτωπο της παραλίας και την εκβολή του ρύακα Καλογεροπόταμου. Κατά τους χειμερινούς μήνες ο αλμυρόβαλτος  πλημμυρίζει, ωστόσο το καλοκαίρι στην περιοχή προσέρχονται τροχόσπιτα που σταθμεύουν πάνω στην υγροτοπική βλάστηση. Στο παρελθόν ο αλμυρόβαλτος και το εκβολικό σύστημα πιθανόν να συνιστούσε ένα ενιαίο σύστημα με τη Λίμνη Μπιμπίκου (KRI003), όμως η έντονη ανάπτυξη στην παραλιακή ζώνη έχουν μεταβάλει σημαντικά το αρχικό περιβάλλον. Μεγάλο τμήμα της οριοθετημένης έκτασης έχει δομηθεί (όταν δημοσιεύτηκε το ΠΔ για τους μικρούς νησιωτικούς υγρότοπους όπου σε αυτό εντάσσεται και ο Κουρεμένος, τα οικήματα είχαν ήδη άδεια οικοδόμησης) ενώ έχουν διανοιχτεί και σκάμματα για την αποστράγγιση των υδάτων και την προστασία των οικημάτων. Απαντώνται οι οικότοποι 1420 -  Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Sacrocornetea fruticosi) και 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) ενώ κυρίαρχη βλάστηση είναι η αλοφυτική (Arthrocnemum macrostachyum, Halimione portulacoides). Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4320006) και Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4320009) ενώ το μεγαλύτερο τμήμα του προστατεύεται από το Προεδρικό Διάταγμα των μικρών νησιωτικών υγρότοπων (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). Επιπλέον ο υγρότοπος προστατεύεται στα πλαίσια του Σχεδίου Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης Δήμου Ιτάνου (ΦΕΚ 498/ΑΑΠ/2009) ενώ ανήκει και σε Β’ Αρχαιολογική Ζώνη (ΦΕΚ 645/Β/1996). Τέλος ο Κουρεμένος βρίσκεται σε περιοχή που έχει χαρακτηριστεί Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους (ΦΕΚ 534/Β/1983) και σε Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). [Επίσκεψη για την απογραφή: Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 04/2009].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 5.48 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): < 5
Υδροπερίοδος: Εποχική
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Κρήτης
Περιφερειακή ενότητα: Λασιθίου
Νησί: Κρήτη
Δήμος: Σητείας
Γεωγραφικό μήκος: 26.272145 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 35.203953 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 4 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο πολύ διαταραγμένο (<10% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα 5 - 25
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού 76 - 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Άγνωστο
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ειδική ζώνη διατήρησης Βορειοανατολικό Άκρο Κρήτης: Διονυσάδες, Ελάσα και Χερσόνησος Σίδερο (Άκρα Μαυροβούνι - Βαϊ - Άκρα Πλακός) και Θαλάσσια Ζώνη GR4320006 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Βορειοανατολικό Άκρο Κρήτης GR4320009 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Κουρεμένος Y432KRI004 70 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Αρχαιολογικό καθεστώς Β' ζώνη Αρχαιολογική περιοχή Παλαίκαστρου 100 Υ.Α. (ΦΕΚ 645/Β/1996)
Χωροταξικά & τοπίο ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ/ZOE Κουρεμένος 100 ΣΧ.Ο.Ο.Α.Π. (ΦΕΚ 498/ΑΑΠ/2009)
Χωροταξικά & τοπίο Τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Υ.Α. (ΦΕΚ 534/Β/1983)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Πολιτισμικές υπηρεσίες Πολιτιστική κληρονομιά
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση διάβρωσης
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
140 = Βόσκηση Άγνωστη
162 = δεντροφύτευση Μικρή
401 = συνεχής δόμηση Μεγάλη
490 = Άλλες αστικές, βιομηχανικές και συναφείς δραστηριότητες Μεγάλη
501 = μονοπάτια, ποδηλατικές διαδρομές
502 = οδικό δίκτυο Μεγάλη
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μεγάλη
790 = Άλλες μορφές ανθρώπινων επιδράσεων/δραστηριοτήτων Μεγάλη
810 = Αποστράγγιση Μικρή
952 = ευτροφισμός Άγνωστη
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
106 = εντατικές καλλιέργειες Μικρή
107 = δενδρώδεις καλλιέργειες Μεγάλη
403 = διασκορπισμένες κατοικίες
502 = οδικό δίκτυο Μεγάλη
609 = άλλες μορφές εγκαταστάσεων άθλησης / αναψυχής Άγνωστη
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Άγνωστη
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μικρή
SP- = Συμπίεση εδαφών Μεγάλη
VCX = Εισαγωγή ξενικών ειδών Μεγάλη
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 5 - 25
1420 Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Sacrocornetea fruticosi) 51 - 75
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αλοφυτική 51 - 75
Θαμνώδης / Δενδρώδης < 5
Υγρολιβαδική < 5
Υπερυδατική < 5
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Agave americana Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Arthrocnemum macrostachyum Κυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Arundo donax Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Eucalyptus sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Ficus carica Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Halimione portulacoides Κυρίαρχο Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Juncus sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Phoenix sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Phoenix theophrastii Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Scirpus sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Tamarix sp. Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...
Vitex agnus-castus Παρόν Κ. Παραγκαμιάν & Θ. Γιαννακάκης 24.04...

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.