GR412IKA001 - Εκβολή ποταμού Χάλαρη (Να)

Περιγραφή

Η εκβολή του ποταμού Χάλαρη (Να) βρίσκεται περίπου 2,5 χιλιόμετρα δυτικά-νοτιοδυτικά του Αρμενιστή, στην Ικαρία. Ο ποταμός έχει μόνιμη ροή (μικρή κατά τους καλοκαιρινούς μήνες) και είναι ο κύριος τροφοδότης νερού για τις μικρές καλλιέργειες που βρίσκονται διάσπαρτες σε όλη τη διαδρομή της κοίτης του. Οι κύριες ανθρώπινες δραστηριότητες στον υγρότοπο έχουν να κάνουν με τον τουρισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αφού στην περιοχή του υγρότοπου κατασκηνώνουν ελεύθερα πολλοί παραθεριστές. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι σχετικά ήπιες με κυρίαρχες τη βοσκή και τις καλλιέργειες. Ωστόσο, οι δύο αυτές βασικές δραστηριότητες δημιουργούν προβλήματα αφού η μεν έντονη βόσκηση επηρεάζει άμεσα την ευρύτερη λεκάνη απορροής, ενώ για την άρδευση των καλλιεργειών γίνεται ανεξέλεγκτη άντληση με λάστιχα απ’ ευθείας από την κοίτη του ρύακα που τροφοδοτεί τον υγρότοπο. Επιπρόσθετα η παροχή του υγρότοπου σε γλυκό νερό επηρεάζεται από το φράγμα της τεχνητής λίμνης Πέζι (ΙΚΑ006), που βρίσκεται 4 χλμ ανάντη της εκβολής. Απαντώνται οι οικότοποι 72Α0 - Καλαμώνες και 92C0 - Δάση πλάτανου της Ανατολής (Platanion orientalis). Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική με αγριοκάλαμα (Phragmites australis) και μικρές λόχμες καλαμιών υφάλμυρων νερών (Arundo donax), ενώ υπάρχουν μικρά τμήματα υγρών λιβαδιών με βούρλα (Juncus sp.) και θαμνώδους βλάστησης με πικροδάφνες, λυγαριές και σκίνους. Στην εκβολή υπάρχουν επίσης και λίγα πλατάνια, τα οποία προς τα ανάντη γίνονται περισσότερα και τελικά κυριαρχούν. Οι σημαντικότερες απειλές για τον υγρότοπο προκύπτουν κυρίως από τις έντονες αγροτικές δραστηριότητες, που ισοδυναμούν με έντονη άρδευση αλλά και τον αυξημένο καλοκαιρινό τουρισμό. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4120004), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4120005), Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009) και Α' Αρχαιολογικής ζώνης αφού στο δυτικό άκρο υπάρχει Ναός της Αρτέμιδος (ΦΕΚ 426/Β/1991). Επιπλέον προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012) και περιλαμβάνεται ως Περιοχή Ειδικής Προστασίας στο ΣΧΟΟΑΠ του Δήμου Ικαρίας (ΦΕΚ 198/ΑΑΠ/2013). (Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 4/2005. Απογραφείς: Ν. Γεωργιάδης).

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 1.99 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: Ναι 
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 26 - 50
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Βορείου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Σάμου
Νησί: Ικαρία
Δήμος: Ικαρίας
Γεωγραφικό μήκος: 26.060075 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 37.622263 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 2 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο κυριαρχεί στο χώρο (>50%)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα > 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ειδική ζώνη διατήρησης Ικαρία - Φούρνοι και Παράκτια Ζώνη GR4120004 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Νήσος Ικαρία (Νοτιοδυτικό Τμήμα) GR4120005 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Εκβολή ποταμού Χάλαρη (Να) Y412IKA001 100 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Αρχαιολογικό καθεστώς Α' ζώνη Αρχαιολογική περιοχή κάτω Ραχών 100 Υ.Α. (ΦΕΚ 426/Β/1991)
Χωροταξικά & τοπίο ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ/ZOE 100 ΦΕΚ Α.Α.Π. 198/2013
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Πολιτισμικές υπηρεσίες Πολιτιστική κληρονομιά
Προμηθευτικές υπηρεσίες Γλυκό νερό
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεσαία
130 = Άρδευση Μεγάλη
140 = Βόσκηση Μεγάλη
230 = Κυνήγι Άγνωστη
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
590 = Άλλες μορφές δικτύων μεταφορών και επικοινωνιών Μεγάλη
622 = πεζοπορία, ιππασία, και μη-μηχανοκίνητα οχήματα Μικρή
690 = Άλλες δραστηριότητες αναψυχής και τουρισμού Μεγάλη
852 = κατασκευές τροποποίησης των διαδρομών των εσωτερικών υδάτων Μεσαία
853 = διαχείριση της στάθμης του νερού Μεσαία
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεσαία
130 = Άρδευση Μεγάλη
140 = Βόσκηση Μεγάλη
160 = Διαχείριση δασών Μικρή
230 = Κυνήγι Άγνωστη
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
590 = Άλλες μορφές δικτύων μεταφορών και επικοινωνιών Μεγάλη
622 = πεζοπορία, ιππασία, και μη-μηχανοκίνητα οχήματα Μικρή
852 = κατασκευές τροποποίησης των διαδρομών των εσωτερικών υδάτων Μεσαία
853 = διαχείριση της στάθμης του νερού Μεγάλη
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
PS- = Ρύπανση από αστικά απόβλητα Μεσαία
WG- = Αποστράγγιση/Μείωση της στάθμης του νερού Μεγάλη
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
72Α0 Καλαμώνες 51 - 75
92C0 Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis) 5 - 25
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αμμόφιλη < 5
Θαμνώδης / Δενδρώδης 26 - 50
Υγρολιβαδική < 5
Υπερυδατική 26 - 50
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Arundo donax Παρόν Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Juncus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Melissa officinalis Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Mentha aquatica Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Mentha pulegium Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Nerium oleander Παρόν Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Phragmites australis Κυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Pistacia lentiscus Παρόν Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Plantago lanceolata Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Plantago major Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Platanus orientalis Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Populus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Rubus ulmifolius Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Urtica pilulifera Παρόν A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Vitex agnus-castus Παρόν Ν. Γεωργιάδης 21.04.2005
Πανίδα

Ερπετά
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Laudakia stellio (Linnaeus, 1758) Παρόν
Broggi 2001
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Παρόν
Broggi 2001
Natrix sp. Παρόν
Broggi 2001

Αμφίβια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Bufo bufo (Linnaeus, 1758) Κοινό
Broggi 2001

Ψάρια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758) Παρόν
Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Παρόν

Πτηνά
Αριθμός ατόμων
Φώλιασμα
Αναφορές
Circaetus gallicus (Gmelin, 1788) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Calidris minuta (Leisler, 1812) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Charadrius dubius (Scopoli, 1786) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Larus cachinnans (Pallas, 1811) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Tringa nebularia (Gunnerus, 1767) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Ardea cinerea (L., 1758) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Ardea purpurea (L., 1766) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Ardeola ralloides (Scopoli, 1769) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Egretta garzetta (L., 1766) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Alcedo atthis (L., 1758) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.
Acrocephalus scirpaceus (Hermann, 1804) Άγνωστο A. Μήλιου 2005, προσ. επικ.

Broggi, M. F. 2001. Notes on the herpetofauna of the Aegean Island of Ikaria (Greece) (Amphibia, Reptilia). HERPETOZOA 14(1/2):9–14.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.

Φωτογραφίες