Νησιωτικοί υγρότοποι της Ελλάδας

Ο υγρότοπος της εκβολής Κοκαλά και τα απομεινάρια του έλους Κοντάρι βρίσκεται περίπου 3 χιλιόμετρα βόρεια – βορειανατολικά από τα Θυμιανά και υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Χίου. Πρόκειται για έναν πολύ υποβαθμισμένο υγρότοπο, στον οποίο έχουν ασκηθεί αρκετές πιέσεις με αποτέλεσμα να έχει απολέσει σε μεγάλο βαθμό τη φυσικότητά του. Από μαρτυρίες, αλλά και από απομεινάρια υγροτοπικής βλάστησης που εντοπίζονται στη γύρω περιοχή, φαίνεται ότι ο συγκεκριμένος τόπος ήταν ένας πολύ μεγαλύτερος υγρότοπος. Στο πέρασμα των χρόνων το μεγαλύτερο τμήμα του υγρότοπου καταλείφθηκε από δόμηση, ενώ φαίνεται πως και το νότιο τμήμα του αεροδρομίου χτίστηκε σε περιοχές που είχαν συνοχή με το έλος. Σύμφωνα με τους Σπινθάκης και συν. (1993) ο υγρότοπος Κοντάρι εκτεινόταν από την εκβολή του Παρθένη (CHI025) μέχρι την εκβολή του Κοκαλά. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι η καταστροφή του ξεκίνησε από την εποχή των Γενοβέζων (1346-1566 μ.Χ.) οι οποίοι με αποξηράνσεις, μετέτρεψαν ένα μεγάλο μέρος του σε καλλιεργήσιμη γη (Κάμπος Χίου) και ολοκληρώθηκε με την κατασκευή του αεροδρομίου το 1967. Στο νοτιοανατολικό όριο του υγρότοπου έχουν κατασκευαστεί αποθήκες της Πετρογκάζ και λίγο μακρύτερα, το εργοστάσιο της ΔΕΗ. Η παρουσία νερού στην εκβολή είναι μόνιμη. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες, οι οποίες έχουν μειώσει επιπλέον τις αξίες και τις λειτουργίες του υγρότοπου περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: επιχωματώσεις, στραγγίσεις, εγκυβωτισμό, εκχερσώσεις, δόμηση και διανοίξεις δρόμων. Στον υγρότοπο απαντώνται υπολείμματα του τύπου οικότοπου 72Α0 – Καλαμώνες. Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική με αγριοκάλαμα (Phragmites australis), ενώ δευτερευόντως υπάρχουν μικρά τμήματα υγρών λιβαδιών με βούρλα (Juncus sp.), τα οποία έχουν μειωθεί από την επέκταση των γύρω καλλιεργειών και από τη δόμηση. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι έντονες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες και την ασυνεχή δόμηση. Οι συνεχιζόμενες έντονες ανθρωπογενείς δραστηριότητες αναμένεται να υποβαθμίσουν και άλλο τον υγρότοπο στο άμεσο μέλλον. (Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 4/2009. Απογραφείς: Ν. Γεωργιάδης).