GR242SKR001 - Έλος Καλαμίτσα

Περιγραφή

Το έλος Καλαμίτσας βρίσκεται περίπου 7 χιλιόμετρα νότια της Χώρας, στη Σκύρο. Περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για έναν κατακερματισμένο υγρότοπο ο οποίος αποστραγγίζεται και καλλιεργείται εδώ και πολλά χρόνια. Η συνολική του έκταση ανέρχεται σε 150 στρέμματα περίπου και μόνο τμηματικά η υγροτοπική βλάστηση είναι συνεκτική, αποτελούμενη κυρίως από καλαμώνες και βούρλα. Η περιοχή στραγγίζεται με κανάλια που οδηγούν το νερό στην κεντρική κοίτη του ρύακα, η οποία είναι τροποποιημένη στο μεγαλύτερο μήκος της και έχει υποστεί εργασίες διαπλάτυνσης. Περίπου 15 στρέμματα διατηρούν νερό σχεδόν όλο τον χρόνο, εκ των οποίων περίπου τα 7 βρίσκονται στην εκβολή και γύρω από αυτή, ενώ τα υπόλοιπα είναι διάσπαρτα μέσα στην έκταση του υγρότοπου. Επιπρόσθετα, ένα μεγάλο τμήμα πλημυρίζει κατά τους χειμερινούς μήνες, παρόλα τα στραγγιστικά έργα πού έχουν γίνει. Πέρα από την αποστράγγιση και την τροποποίηση της κοίτης, η δόμηση αποτελεί άλλον έναν υποβαθμιστικό παράγοντα. Κάποια αγροτεμάχια έχουν μπαζωθεί και χτιστεί, ενώ υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για επέκταση της δόμησης στην περιοχή. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι σχετικά ήπιες. Απαντώνται οι οικότοποι 72Α0 - Καλαμώνες, 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) και 5420 - Φρύγανα Sarcopoterium spinosum. Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική αποτελούμενη από αγριοκάλαμα (Phragmites australis) και λόχμες από καλάμια υφάλμυρων νερών (Arundo donax), υγρά λιβάδια με βούρλα (Juncus sp.) και νεραγκούλες (Ranunculus sp.). Περιμετρικά της εκβολής υπάρχει επίσης αλοφυτική και αμμόφιλη βλάστηση σε υποτυπώδεις θίνες, ενώ υπάρχουν και μικρά τμήματα θαμνώδους βλάστησης με αλμυρίκια και σκίνους. Η επίσκεψη στον υγρότοπο πραγματοποιήθηκε το χειμώνα και για αυτό πιθανότατα να υπάρχουν αρκετά ακόμα βασικά φυτικά είδη τα οποία δεν έχουν απογραφεί. Αποτελεί καταφύγιο για πληθώρα μεταναστευτικών πουλιών, ενώ μέσα στα όριά του φύονται και έχουν απογραφεί και δεκάδες ορχεοειδή. Τμήμα του υγρότοπου βρίσκεται εντός Καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 111/Β/1981), ενώ ολόκληρος σχεδόν ο υγρότοπος βρίσκεται εντός της Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά «Όρος Κόχυλας» (Πορτόλου και συν. 2009). [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 1/2008].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 15.48 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 5 - 25
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Στερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή ενότητα: Εύβοιας
Νησί: Σκύρος
Δήμος: Σκύρου
Γεωγραφικό μήκος: 24.561033 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 38.845243 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού > 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Άλλες προστατευόμενες περιοχές Καταφύγιο άγριας ζωής Πεύκο-Άγ. Ιωάννης-Άγ. Παύλος Κ324 32 ΦΕΚ 111/Β/1981
Κατηγορία προστασίας CDDA
Κωδικός CDDA Κατηγορία CDDA
GR95 Καταφύγιο άγριας ζωής
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Προμηθευτικές υπηρεσίες Τροφή
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Καθαρισμός υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεγάλη
130 = Άρδευση Άγνωστη
190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεγάλη
230 = Κυνήγι Άγνωστη
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μεσαία
423 = απόρριψη αδρανών υλικών (μπάζα) Μεσαία
430 = Αγροτικές (γεωργικές) κατασκευές Μεσαία
490 = Άλλες αστικές, βιομηχανικές και συναφείς δραστηριότητες Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
507 = γέφυρες, οδογέφυρες Μικρή
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μικρή
701 = ρύπανση νερού Μικρή
800 = Επιχωματώσεις, διαμορφώσεις, αποστραγγίσεις Μεγάλη
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεγάλη
810 = Αποστράγγιση Μεγάλη
820 = Απομάκρυνση ιζημάτων (λάσπη, κ.ά.) Μικρή
830 = Δημιουργία καναλιών Μεγάλη
852 = κατασκευές τροποποίησης των διαδρομών των εσωτερικών υδάτων Μεγάλη
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεσαία
140 = Βόσκηση Άγνωστη
160 = Διαχείριση δασών Μικρή
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Μεγάλη
FB- = Διαταραχή της φυσικής ισορροπίας/αλληλεπίδρασης μεταξύ ειδών ζώων Άγνωστη
FP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών ζώων Μεγάλη
HF- = Κατακερματισμός ενδιαιτημάτων Άγνωστη
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Μεσαία
LI- = Μείωση άλλων κοινωνικο-οικονομικών αξιών Μεσαία
LS- = Μείωση της παροχής νερού Μεσαία
LU- = Μείωση στο δυναμικό για τουρισμό/αναψυχή Μεσαία
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μεσαία
PSO = Ρύπανση από αστικά απόβλητα άγνωστης έκτασης/διάρκειας Μικρή
SP- = Συμπίεση εδαφών Μικρή
VP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών χλωρίδας Μικρή
VS- = Αλλαγή στην δομή της βλάστησης Μεγάλη
WD- = Εκτροπή της ροής του νερού Μεγάλη
WGS = Αποστράγγιση βάλτων/ελών Μεγάλη
WR- = Τροποποίηση της κανονικής ροής Μικρή
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 5 - 25
5420 Φρύγανα από Sarcopoterium spinosum < 5
72Α0 Καλαμώνες 5 - 25
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αλοφυτική < 5
Αμμόφιλη < 5
Θαμνώδης / Δενδρώδης < 5
Υγρολιβαδική 5 - 25
Υπερυδατική 5 - 25
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Ammophila arenaria Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Arthrocnemum sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Arundo donax Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Juncus sp. Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Pancratium maritimum Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Phragmites australis Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Pistacia lentiscus Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Poterium spinosum Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Ranunculus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Sarcopoterium spinosum Παρόν Δημαλέξης και συν. 2012b
Tamarix sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Vitex agnus-castus Παρόν Δημαλέξης και συν. 2012b
Πανίδα

Ερπετά
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Lacerta trilineata Bedriaga, 1886 Άγνωστη
Broggi 2006b
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Άγνωστη
Werner 1930
Natrix natrix (Linnaeus, 1758) Άγνωστη
Buchholz & Schultze-Westrum 1964
Podarcis gaigeae (Werner, 1930) Άγνωστη
Broggi 2006b

Αμφίβια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Pelophylax kurtmuelleri (Gayda, 1940) Άγνωστη
Werner 1930

Πτηνά
Αριθμός ατόμων
Φώλιασμα
Αναφορές
Gelochelidon nilotica (Gmelin,1789) Άγνωστο Broggi 2006b
Limosa limosa (L., 1758) Άγνωστο Broggi 2006b
Pluvialis squatarola (L., 1758) Άγνωστο Broggi 2006b
Tringa stagnatilis (Bechstein, 1803) Άγνωστο Broggi 2006b
Botaurus stellaris (L., 1758) Άγνωστο Broggi 2006b
Egretta garzetta (L., 1766) Άγνωστο Broggi 2006b
Ixobrychus minutus (L., 1766) Άγνωστο Broggi 2006b
Plegadis falcinellus (L., 1766) Άγνωστο Broggi 2006b
Άγνωστο Broggi 2006b
Gallinula chloropus (L., 1758) 1-10 Φωλιάζει Ν. Γεωργιάδης 10.01.2008
Acrocephalus scirpaceus (Hermann, 1804) Άγνωστο Broggi 2006b
Emberiza schoeniclus (L., 1758) Άγνωστο Broggi 2006b

Broggi, M. F. 2006b. Feuchtgebiete auf Skyros (Nordliche Sporaden-Griechenland) – ihre Beschreibung und einige ornithologische und herpetologische Inselbeobachtungen. Ber. Bot-Zool. Ges. Liechtenstein – Sargans – Werdenberg 31:269–274.

Buchholz, K. F., and T. Schultze-Westrum. 1964. Zur Kenntnis der Schlangenfauna der Nordlichen Sporaden. Zool. Anz. 173:127–136.

Werner, F. 1930. Contributions to the knowledge of the Reptiles and Amphibians of Greece, especially the Aegean islands. Occ. pap. Mus. Zool, Univ. Mitchigan 211:1–47.

Δημαλέξης, Α., Π. Γαλάνη, Ξ. Πάσουλας, Ν. Bedau, Κ. Ιντζές, Ν. Κρητικός και Κ. Σκανδαλή. 2012b. Σχέδιο Δράσης Υγρότοπων. Δράση Α.3 στο: Σχέδιο Δράσης για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας της Σκύρου. Πρόγραμμα LIFE09NAT/GR/000323. 116 σελ.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.