GR421LER002 - Έλος Γούρνας

Περιγραφή

Το έλος Γούρνας βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρο δυτικά του οικισμού Αγίας Μαρίνας, στη Λέρο. Έχει καταγραφεί και από το ΕΚΒΥ ως υγρότοπος με την ίδια ονομασία και κωδικό GR421360000. Πρόκειται για παράκτιο πολύ υποβαθμισμένο έλος το οποίο τροφοδοτείται με γλυκό νερό από τις απορροές των ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων και από τον υψηλό υδροφόρο ορίζοντα. Η παρουσία επιφανειακού νερού είναι εποχική (στεγνώνει κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών του καλοκαιριού αν και τμήματα του εδάφους του παραμένουν κάθυγρα). Ο υγρότοπος είναι περικυκλωμένος από καλλιέργειες και δόμηση, ενώ το τμήμα του προς τη θάλασσα διακόπτεται από τον παραλιακό δρόμο. Όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες στον υγρότοπο έχουν υποβαθμιστικό χαρακτήρα και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων: δόμηση, επέκταση καλλιεργειών, εκχερσώσεις και εκτενείς αποθέσεις αδρανών. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι σχετικά έντονες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες, τη βοσκή και τη δόμηση. Ο κυρίαρχος τύπος οικότοπου είναι ο 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi). Η βλάστηση είναι υπερυδατική αποτελούμενη από βούρλα (Juncus sp., Carex sp.), αλοφυτική με αρμυρήθρες (Arhrocnemum sp.), ενώ υπάρχουν και διάσπαρτες λόχμες από καλάμια υφάλμυρων νερών (Arundo donax) και από αγριοκάλαμα (Phragmites australis). Επίσης, στην περιοχή υπάρχουν μεμονωμένα φυτεμένα αρμυρίκια. Οι σημαντικότερες απειλές για τον υγρότοπο προκύπτουν κυρίως από τη συνεχιζόμενη δόμηση, την απόθεση αδρανών υλικών και την επέκταση των γύρω καλλιεργειών. Ο υγρότοπος προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων της Ελλάδας (Y421LER002, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 05/2005].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 3.64 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Λεκάνη απορροής (από κατακρημνίσματα)
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 26 - 50
Υδροπερίοδος: Εποχική
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Δωδεκανήσου
Νησί: Λέρος
Δήμος: Λέρου
Γεωγραφικό μήκος: 26.829654 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 37.152235 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού > 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Προηγούμενες καταγραφές
Κωδικός Ονομασία περιοχής Αναφορές
GR421360000 Έλος Γούρνας Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Νησίδες βόρειων Δωδεκανήσων και θαλάσσια περιοχή GR4210034 10 ΚΥΑ 50743/2017 (ΦΕΚ 4432/Β/2017)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Έλος Γούρνας Y421LER002 100 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεγάλη
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μεσαία
423 = απόρριψη αδρανών υλικών (μπάζα) Μεγάλη
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μεσαία
701 = ρύπανση νερού Μικρή
703 = ρύπανση εδάφους Μεγάλη
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεσαία
830 = Δημιουργία καναλιών Μικρή
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μικρή
140 = Βόσκηση Άγνωστη
401 = συνεχής δόμηση Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Μεγάλη
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Μεσαία
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μεγάλη
PSO = Ρύπανση από αστικά απόβλητα άγνωστης έκτασης/διάρκειας Μεσαία
VP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών χλωρίδας Μεσαία
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) > 95
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αλοφυτική 5 - 25
Θαμνώδης / Δενδρώδης < 5
Υγρολιβαδική 51 - 75
Υπερυδατική 5 - 25
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Arthrocnemum sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 14.5.2005
Arundo donax Παρόν Ν. Γεωργιάδης 14.5.2005
Carex sp. Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 14.5.2005
Juncus sp. Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 14.5.2005
Phragmites australis Παρόν Ν. Γεωργιάδης 14.5.2005
Tamarix sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 14.5.2005
Πανίδα

Ερπετά

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Natrix natrix (Linnaeus, 1758) Άγνωστη
Buttle 1990

Αμφίβια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Bufo bufo (Linnaeus, 1758) Άγνωστη
Buttle 1990

Buttle, D. 1990. The herpetofauna of Leros (Dodecanese, S. E. Aegean). Br. Herp. Soc. Bull. 34:34–38.

Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Φωτογραφίες