Νησιωτικοί υγρότοποι της Ελλάδας

Η Αλυκή Τιγκακίου βρίσκεται δυτικά του ομώνυμου οικισμού στην Κω. Έχει απογραφεί ως υγρότοπος από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR421361000 και με το ίδιο όνομα (Ζαλίδης & Ματζαβέλας 1994) και περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Η Αλυκή αποτελεί ουσιαστικά ένα σύστημα τροποποιημένων φυσικών υγρότοπων. Υπάγεται στην κατηγορία των ισχυρά τροποποιημένων υδάτινων σωμάτων, μιας και κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής ο υγρότοπος μετατράπηκε σε βιομηχανική αλυκή. Για αυτό το σκοπό πραγματοποιήθηκαν αρκετά τεχνικά έργα όπως: περιμετρική τάφρος, η οποία διέκοψε την τροφοδοσία του υγρότοπου με γλυκό νερό, αντλιοστάσιο για την είσοδο θαλασσινού νερού, αυλάκια, διαμορφώσεις τηγανιών, θερμαστών κ.α. Η Αλυκή έπαψε να λειτουργεί το 1989 (Δαλάκα & Πετανίδου 2004). Κατά τη διάρκεια της περιόδου 2004-2005 διανοίχτηκε κανάλι επικοινωνίας με τη θάλασσα με αποτέλεσμα την είσοδο μεγάλων ποσοτήτων θαλασσινού νερού και τη μερική ξήρανση της περιμετρικής υγροτοπικής βλάστησης. Επιπρόσθετα, τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλές δραστηριότητες υποβάθμισης όπως: διάνοιξη/διαπλάτυνση δρόμων, εκχέρσωση υγροτοπικής βλάστησης, διεκδικήσεις γης, παράνομη ανύψωση φραχτών κτιρίων κ.α. Όλα τα κτίρια και οι εγκαταστάσεις της παλιάς αλυκής έχουν λεηλατηθεί και παραμένουν ερειπωμένα χωρίς καμιά συντήρηση. Η τροφοδοσία με γλυκό νερό πραγματοποιείται από κατακρημνίσματα, δύο μικρούς χείμαρρους, αλλά και τις συγκεντρώσεις νερών που προέρχονται από την τεχνητή λίμνη Πυλίου (KOS002). Ωστόσο, η μεγαλύτερη ποσότητά του εγκλωβίζεται στην περιμετρική τάφρο, στην οποία παρατηρήθηκε έντονος ευτροφισμός και δυσοσμία, πιθανά από διάθεση αποβλήτων. Οι δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής είναι έντονες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες, τη δόμηση και τον τουρισμό . Ο υγρότοπος είναι πολύ σημαντικός σταθμός ξεκούρασης και αναπαραγωγής για δεκάδες είδη μεταναστευτικών πουλιών. Απαντώνται οι οικότοποι 1440 - Αλυκές, 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi), 2120 - Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες), 2110 - Υποτυπώδεις κινούμενες θίνες, 1420 - Μεσογειακές και θερμοατλαντικές αλόφιλες λόχμες (Arthrocnemetalia fructicosae) και 72Α0 - Καλαμώνες. Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική αποτελούμενη από αγριοκάλαμα (Phragmites australis) και βούρλα (Juncus sp.), αλοφυτική με αρμυρήθρες και δενδρώδης με αυτοφυή και φυτεμένα αλμυρίκια, ενώ προς την παραλία φύεται έντονη αμμόφιλη βλάστηση με κυρίαρχα είδη τη ψάθα (Ammophila sp.) και τους ώτανθους (Otanthus maritimus). Παρόλο που η Αλυκή είναι από τους λίγους υγρότοπους του Αιγαίου για τους οποίους υπάρχει σαφές και καθορισμένο καθεστώς προστασίας μέσω ΠΔ (ΦΕΚ 1024/Δ/1997), οι πιέσεις είναι έντονες και ο υγρότοπος υποβαθμίζεται συνεχώς. Οι σημαντικότερες απειλές είναι η επέκταση της δόμησης καθώς και οι διεκδικήσεις γης. Η Αλυκή βρίσκεται εντός Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4210008), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4210027) και σε Καταφύγιο Άγριας Ζωής ( ΦΕΚ 1166/Β/2002). Τέλος ο υγρότοπος βρίσκεται εντός περιοχής χαρακτηρισμένης ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 5/2005, Κ. Παραγκαμιάν 1/2007].