GR223KFL0035 - Σπήλαιο Μελισσάνη

Περιγραφή

Το σπήλαιο Μελισσάνη βρίσκεται νοτιοδυτικά του Καραβόμυλου. Αναφέρεται στην εθνική απογραφή υγρότοπων ως Λίμνη Μελισάνη (GR224201000, Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994). Πρόκειται για τμήμα του καρστικού συστήματος μέσω του οποίου το θαλάσσιο νερό που διεισδύει  στο σύστημα καταβοθρών βόρεια της χερσονήσου Αργοστολίου και αφού αναμειχθεί με το νερό των κατακρημνισμάτων που κατεισδύουν στους υπερκείμενους ασβεστόλιθους διοχετεύεται στις πηγές Σάμης - Αγ. Ευφημίας (Maurin & Zoetl 1967). Στον καρστικό αυτό άξονα υπάρχουν ακόμα 3 υπόγειοι υγρότοποοι που συμπεριλαμβάνονται στην απογραφή (KFL015-Λίμνη Καραβόμυλου, KFL030-Σπήλαιο Αγγαλάκι , KFL038-Σπήλαιο Ζερβάτη). Η φυσική είσοδος είναι ελλειψοειδής διαστάσεων 35x19 μέτρα και ακολουθεί βάραθρο βάθους 30 μέτρων μέχρι το επίπεδο την υποκείμενης λίμνης.  Το σπήλαιο είναι  διευθετημένο για να δέχεται επισκέπτες και για το σκοπό αυτό έχει διανοιχθεί μια τεχνητή σήραγγα στο χώρο υποδοχής. Η ελεύθερη επιφάνεια του σπηλαίου έχει έκταση 6,5 στρέμματα (μήκος 160m, μέσο πλάτος 40m) εκ των οποίων το 1/3 είναι χερσαίο. Το νερό έχει βάθος από 10 έως 40m. Το σπήλαιο αναπτύσσεται  από βορρά προς νότο. Στο νότιο τμήμα της αίθουσας υπάρχει μια πλημμυρισμένη γαλαρία μέσου πλάτους 15m και μήκους 250m (Casati & Dell’Oro 1991). Η γαλαρία σε πολλά σημεία έχει σταλακτίτες και σταλαγμίτες, γεγονός που καταδεικνύει ότι στο παρελθόν δεν ήταν πλημμυρισμένη. Λόγω επικοινωνίας του σπηλαίου με άλλα σπήλαια και τη θάλασσα υπάρχει μόνιμη παρουσία χελιών (Anguilla anguilla) και κεφάλων (Mugil cephalus). Παρά το γεγονός ότι το σπήλαιο δέχεται πολλούς επισκέπτες, το φυσικό του περιβάλλον  διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση. Βρίσκεται εντός των ορίων της αρχαιολογικής περιοχής Ληξουρίου (ΦΕΚ 453/Β/1994) ενώ η ευρύτερη περιοχή είναι Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). [Επίσκεψη για την απογραφή: Κ. Παραγκαμιάν και Α. Καρδαμάκη 4/2010].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Εσωτερικός
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 1.00 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: Ναι 
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Λεκάνη απορροής (από κατακρημνίσματα)
Επιφανειακή έξοδος νερού Άλλο
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 76 - 95
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Ιονίων Νήσων
Περιφερειακή ενότητα: Κεφαλονιάς
Νησί: Κεφαλονιά
Δήμος: Κεφαλονιάς
Γεωγραφικό μήκος: 20.623713 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 38.256947 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 1 - Απείραχτο. Χωρίς σημάδια από ανθρωπογενείς επιδράσεις
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
Zk(b) -- Καρστικά και άλλα υπόγεια υδρολογικά συστήματα, εσωτερικά > 95
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό
Προηγούμενες καταγραφές
Κωδικός Ονομασία περιοχής Αναφορές
GR224201000 Λίμνη Μελισάνη Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Αρχαιολογικό καθεστώς Χωρίς καθορισμένες ζώνες Αρχαιολογική περιοχή Μελισσάνης 100 Υ.Α. (ΦΕΚ 605/Β/1993)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Πολιτισμικές υπηρεσίες Πολιτιστική κληρονομιά
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
530 = Βελτιωμένη πρόσβαση στην περιοχή Μεγάλη
624 = ορειβασία, αναρρίχηση, σπηλαιολογία Μεγάλη
701 = ρύπανση νερού Μικρή
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
107 = δενδρώδεις καλλιέργειες Μεσαία
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
530 = Βελτιωμένη πρόσβαση στην περιοχή Μεγάλη
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
8310 Σπήλαια των οποίων δεν γίνεται τουριστική εκμετάλλευση 26 - 50
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Ficus carica Κυρίαρχο
Πανίδα

Ψάρια

Παρουσία στον υγρότοπο


Αναφορές
Anguilla anguilla (Linnaeus, 1758) Κοινό
Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Κοινό

Casati, L., and B. Dell’Oro. 1991. Le Risorgenti di Sami et i mulini di Argostoli. Speleologia 20: 32-37.

Maurin, V., and J. Zoetl. 1967. Salt water encroachment in the low altitude karst water horizons of the island of Kephallinia (Ionian Islands). Pages 423-438 in the Proceedings of the Symposium on Hydrology of Fractured Rocks. 7-14 October 1965, Dubrovnik, Yugoslavia.

Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.

Παραγκαμιάν, Κ. 2002. Περιβαλλοντική-Βιολογική μελέτη των σπηλαίων Ζερβάτη και Αγκαλάκι. «Μελέτη Σπηλαιολογικού Πάρκου Περιοχής Σάμης Νομού Κεφαλονιάς». Δήμος Σάμης, Τμήμα Κρήτης Ε.Σ.Ε., Ινστιτούτο Σπηλαιολογικών Ερευνών Ελλάδας. 30 σελ.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.

Φωτογραφίες