GR242EUB014 - Έλος και εκβολή Ποτάμι

Περιγραφή

Το έλος και η εκβολή Ποτάμι βρίσκονται περίπου 4,3 χιλιόμετρα ανατολικά - βορειανατολικά του οικισμού Πλατανιστός, στο Δήμο Καρύστου. Πρόκειται για εκβολή ρέματος σχεδόν μόνιμης ροής (μικρής κατά τους καλοκαιρινούς μήνες) και δύο ελών που τροφοδοτούνται από τις απορροές μικρότερων χειμάρρων, αλλά και από την υπερχείλιση του κύριου ρέματος, ενώ δεν αποκλείεται και η υπόγεια τροφοδοσία τους με υφάλμυρο νερό. Το κύριο ρέμα, διασχίζει την κοιλάδα του Πλατανιστού Ευβοίας και εκβάλλει στην παραλία Ποτάμι. Η βλάστηση στην εκβολή και στο παράκτιο τμήμα του υγρότοπου είναι κυρίως υπερυδατική με ψαθιά και αγριοκάλαμα, ενώ όσο κανείς προχωρά προς την κοίτη κυριαρχεί η δενδρώδης και θαμνώδης βλάστηση με λυγαριές, πικροδάφνες και πλατάνια. Στις υγρές κοιλότητες αναπτύσσεται επίσης και υφυδατική βλάστηση ενώ στην αμμουδιά μεταξύ εκβολής και υγρών κοιλοτήτων φύονται αμμόφιλα είδη. Απαντώνται οικότοποι 92C0 - Δάση πλάτανου της Ανατολής (Platanion orientalis), 72Α0 – Καλαμώνες, 92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae), 2190 - Υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών και 2260 - Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων (Cisto-Lavenduletalia). Γύρω από την εκβολή υπάρχει έντονος καλοκαιρινός τουρισμός, που περιλαμβάνει και ελεύθερη κατασκήνωση, ενώ στο βόρειο τμήμα της εκβολής υπάρχει ταβέρνα. Για την εξυπηρέτηση των λουομένων, έχει διανοιχθεί δρόμος που καταλήγει στην παραλία τέμνοντας τον υγρότοπο και εκχερσώνοντας μέρη της θαμνώδους και δενδρώδους βλάστησης παράλληλα με το ρέμα. Επιπρόσθετα, η κοίτη έχει διανοιχτεί ενώ έχει εγκιβωτιστεί σε αρκετά τμήματα για δεκάδες μέτρα. Ο υγρότοπος προς το πλατανόδασος έχει υποστεί πολλές ανθρώπινες δραστηριότητες που τον έχουν υποβαθμίσει με κυρίαρχες τη διάνοιξη και τον εγκιβωτισμό της κοίτης, επιχωματώσεις και απόληψη άμμου και κροκάλων. Οι δραστηριότητες στην λεκάνη απορροής είναι ήπιες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες και τη βοσκή, ενώ υπάρχουν λίγες διασκορπισμένες κατοικίες και ο οικισμός του Πλατανιστού. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR2420001), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR2420012) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009) ενώ προστατεύεται και από το π.δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων (Y242EUB014, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012). Οι σημαντικότερες απειλές για τον υγρότοπο προκύπτουν από τον τουρισμό και τις δραστηριότητες των κατασκηνωτών. (Περίοδος αναφοράς πρωτογενών δεδομένων: 7/2005. Απογραφείς: Ν. Γεωργιάδης).

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 6.48 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 5 - 25
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Στερεάς Ελλάδας
Περιφερειακή ενότητα: Εύβοιας
Νησί: Εύβοια
Δήμος: Καρύστου
Γεωγραφικό μήκος: 24.565093 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 38.008511 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
E -- Αμμώδεις, χαλικώδεις και κροκαλώδεις παραλίες. Περιλαμβάνονται συστήματα αμμοθινών, λωρίδες άμμου και αμμώδεις νησίδες 5 - 25
H -- Διαπαλιρροϊκά έλη. Συμπεριλαμβάνονται αλμυρόβαλτοι, αλίπεδα, φυσικές αλυκές, παλιρροϊκά έλη υφάλμυρου και γλυκού νερού 5 - 25
M -- Ποταμοί και ρυάκια με συνεχή ροή 5 - 25
F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα 26 - 50
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Άγνωστο
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ειδική ζώνη διατήρησης Όρος Όχη - Κάμπος Καρύστου - Ποτάμι - Ακρωτήριο Καφηρεύς - Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη GR2420001 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Όρος Όχι, Παράκτια Ζώνη και Νησίδες GR2420012 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Άλλο περιβαλλοντικό καθεστώς Μικροί νησιωτικοί υγρότοποι Έλος και εκβολή Ποτάμι Y242EUB014 100 Π.Δ. (ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση πλημμυρικών φαινομένων
Προμηθευτικές υπηρεσίες Γλυκό νερό
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Πολιτισμικές υπηρεσίες Τουρισμός και αναψυχή
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Καθαρισμός υδάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
130 = Άρδευση Μικρή
140 = Βόσκηση Μικρή
230 = Κυνήγι Άγνωστη
300 = Εξαγωγή αδρανών υλικών (άμμου, χαλικιών, κ.ά.) Μικρή
403 = διασκορπισμένες κατοικίες Μικρή
420 = Απορρίψεις απορριμμάτων / αδρανών Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
620 = Υπαίθριες δραστηριότητες αθλητισμού και αναψυχής Μεσαία
800 = Επιχωματώσεις, διαμορφώσεις, αποστραγγίσεις Μεσαία
890 = Άλλες ανθρωπογενείς αλλαγές στις υδρολογικές συνθήκες Μεσαία
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
100 = Καλλιέργειες Μεσαία
140 = Βόσκηση Μεσαία
230 = Κυνήγι Άγνωστη
402 = ασυνεχής δόμηση Μεσαία
502 = οδικό δίκτυο Μεσαία
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Μικρή
HL- = Απώλεια ενδιαιτημάτων Μικρή
SP- = Συμπίεση εδαφών Άγνωστη
VP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών χλωρίδας Μικρή
WD- = Εκτροπή της ροής του νερού Μικρή
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae) < 5
2190 Υγρές κοιλότητες μεταξύ των θινών 5 - 25
2260 Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων Cisto-Lavenduletalia 5 - 25
72Α0 Καλαμώνες 26 - 50
92C0 Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis) 26 - 50
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αμμόφιλη 5 - 25
Θαμνώδης / Δενδρώδης 26 - 50
Υγρολιβαδική < 5
Υπερυδατική 26 - 50
Υφυδατική 5 - 25
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Arundo donax Παρόν Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Centaurea spinosa Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Juncus sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Nerium oleander Παρόν Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Phragmites australis Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Platanus orientalis Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Potamogeton sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Typha sp. Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Vitex agnus-castus Παρόν Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005
Πανίδα

Ερπετά
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Άγνωστη
Ν. Γεωργιάδης 11.07.2005

Ψάρια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Κοινό

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.

Φωτογραφίες