GR422AND003 - Λίμνη Ατένη

Περιγραφή

Η λίμνη Ατένη βρίσκεται περίπου 1,5 χιλιόμετρο βορειοανατολικά του ομώνυμου οικισμού στην Άνδρο. Έχει καταγραφεί ως υγρότοπος από το ΕΚΒΥ με κωδικό GR422344000 και με το ίδιο όνομα (Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994) και περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για εκβολή ρύακα μόνιμης ροής (ελάχιστης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες), ο οποίος προς την πεδινή έκταση υπερχειλίζει και συντηρεί μικρό έλος. Στο παρελθόν η έκτασή του ήταν πολύ μεγαλύτερη αλλά λόγω στραγγίσεων και επέκτασης καλλιεργειών έχει μειωθεί σχεδόν στο μισό. Απαντώνται οι οικότοποι 72Α0 - Καλαμώνες και 2260 - Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων (Cisto-Lavenduletalia). Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική με αγριοκάλαμα (Phragmites australis) και καλάμια υφάλμυρων νερών (Arundo donax), ενώ υπάρχουν και τμήματα υπερυδατικής βλάστησης των υγρών λιβαδιών με βούρλα (Juncus sp.) και αμμόφιλης βλάστησης με κρίνους της θάλασσας (Pancratium maritimum). Ο υγρότοπος συντηρεί σχετικά μεγάλο αριθμό γραμμωτών νεροχελωνών (Mauremys rivulata). Γύρω από την εκβολή υπάρχουν έντονες αγροτικές δραστηριότητες και ένα τμήμα του υγρότοπου έχει αποστραγγιστεί για την απόκτηση καλλιεργήσιμης γης. Επίσης, υπάρχει ασυνεχής δόμηση και έντονο κυνήγι. Οι δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής είναι ήπιες με κυρίαρχες τις καλλιέργειες και τη βοσκή.  Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4220001), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4220028) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). Οι σημαντικότερες απειλές για τον υγρότοπο προκύπτουν από τις έντονες αγροτικές δραστηριότητες. [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 4/2005].

Δεδομένα υγρότοπου

Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία υγρότοπου: Παράκτιος
Τύπος υγρότοπου: Φυσικός
Έκταση υγρότοπου: 10.22 Ha
Υδρολογική αλληλεπίδραση: -  
Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο
Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας
Επιφανειακή έξοδος νερού Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι
Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 26 - 50
Υδροπερίοδος: Μόνιμη
Γεωγραφική πληροφορία
Περιφέρεια: Νοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ενότητα: Κυκλάδων
Νησί: Άνδρος
Δήμος: Άνδρου
Γεωγραφικό μήκος: 24.837869 Ανατολικά
Γεωγραφικό πλάτος: 37.908946 Βοράς
Κατάσταση υγρότοπου
Κατάσταση υγρότοπου (MEDWET): 3 - Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο μερικώς διαταραγμένο (10-50% απείραχτο)
Τύπος υγρότοπου κατά Ramsar
Τύπος Κάλυψη (%)
4 -- Εποχικά πλημμυριζόμενες αγροτικές γαίες (συμπεριλαμβανομένων των εντατικά καλλιεργούμενων ή βοσκούμενων υγρών λιβαδιών η/και των βοσκότοπων) 5 - 25
F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα 5 - 25
E -- Αμμώδεις, χαλικώδεις και κροκαλώδεις παραλίες. Περιλαμβάνονται συστήματα αμμοθινών, λωρίδες άμμου και αμμώδεις νησίδες 26 - 50
Ιδιοκτησιακό καθεστώς
Δημόσιο - Δημοτικό / Ιδιωτικό
Προηγούμενες καταγραφές
Κωδικός Ονομασία περιοχής Αναφορές
GR422344000 Λίμνη Ατένη Ζαλίδης & Μαντζαβέλλας 1994
Καθεστώτα προστασίας
Κατηγορία καθεστώτος προστασίας Υποκατηγορία καθεστώτος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή κάλυψης (%) Νομοθεσία
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ειδική ζώνη διατήρησης Άνδρος: Όρμος Βιτάλι & Κεντρικός Ορεινός Όγκος GR4220001 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Περιοχή προστασίας της βιοποικιλότητας Ζώνη ειδικής προστασίας Άνδρος: Κεντρικό και Νότιο Τμήμα, Γύρω Νησίδες και Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη GR4220028 100 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011)
Οικοσυστημικές υπηρεσίες
Τύπος οικοσυστημικής υπηρεσίας Οικοσυστημική υπηρεσία Κλίμακα Οφέλους (%) Σημαντικότητα
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση διάβρωσης
Ρυθμιστικές υπηρεσίες Ρύθμιση πλημμυρικών φαινομένων
Προμηθευτικές υπηρεσίες Γλυκό νερό
Υποστηρικτικές υπηρεσίες Παροχή ενδιαιτημάτων
Δραστηριότητες στον υγρότοπο
Δραστηριότητα Ένταση
140 = Βόσκηση Μεγάλη
190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες Μεγάλη
230 = Κυνήγι Μεγάλη
402 = ασυνεχής δόμηση Μικρή
420 = Απορρίψεις απορριμμάτων / αδρανών Μεσαία
421 = απόρριψη οικιακών απορριμμάτων Μεγάλη
802 = απόκτηση εδαφών από θάλασσα, εκβολή ή έλος Μεγάλη
810 = Αποστράγγιση Μεγάλη
Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής
Δραστηριότητα Ένταση
106 = εντατικές καλλιέργειες Μεσαία
140 = Βόσκηση Μεγάλη
230 = Κυνήγι Άγνωστη
402 = ασυνεχής δόμηση Μικρή
502 = οδικό δίκτυο Μικρή
Επιπτώσεις
Επίπτωση Ένταση
AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Μεγάλη
HF- = Κατακερματισμός ενδιαιτημάτων Μεγάλη
LW- = Μείωση των αξιών άγριας πανίδας/άγριας ζωής Μεγάλη
PS- = Ρύπανση από αστικά απόβλητα Μικρή
PUO = Αύξηση θολερότητας άγνωστης έκτασης/διάρκειας Μεσαία
VP- = Μείωση των πληθυσμών των ειδών χλωρίδας Μεγάλη
WGL = Αποστράγγιση των στάσιμων νερών Μεγάλη
Τύποι οικότοπων
Τύπος Κάλυψη (%)
72Α0 Καλαμώνες 26 - 50
2260 Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων Cisto-Lavenduletalia 5 - 25
Τύποι βλάστησης
Τύπος Κάλυψη (%)
Αμμόφιλη 26 - 50
Υγρολιβαδική 5 - 25
Υπερυδατική 26 - 50
Υφυδατική < 5
Χλωρίδα
Είδος Παρουσία Αναφορές
Arundo donax Παρόν Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005
Centaurea spinosa Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005
Juncus sp. Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005
Phragmites australis Συγκυρίαρχο Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005
Potamogeton sp. Παρόν Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005
Πανίδα

Ερπετά
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Πολύ κοινό
Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005

Αμφίβια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Pelophylax kurtmuelleri (Gayda, 1940) Άγνωστη
Broggi 1996

Ψάρια
Παρουσία στον υγρότοπο

Αναφορές
Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Πολύ κοινό

Πτηνά
Αριθμός ατόμων
Φώλιασμα
Αναφορές
Tringa sp. 1-10 Άγνωστο Ν. Γεωργιάδης 09.04.2005

Broggi, M. F. 1996. Wetlands on the island of Andros, their amphibians and hydrophilous reptiles (Amphibia, Reptilia; Cyclades, Greece). HERPETOZOA 8(3/4):135–144.

Ζαλίδης, Χ. Γ., και Α. Μαντζαβέλλας (συντονιστές έκδοσης). 1994. Απογραφή των ελληνικών υγροτόπων ως φυσικών πόρων (Πρώτη προσέγγιση). Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 587 σελ.

Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ.

Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ.

Φωτογραφίες